2023. Có Ai Còn Nhớ.

 Tuyết Vân

Đền Tây Sơn, Kiên Mỹ, Phú Phong, Bình Định

Tháng Một về ao ạt những trận bão lốc ở miền Đông và mưa bão ở miền Tây. Cali đường xa sạt lở. Mưa nhiều làm đỡ được phần nào hạn hán nhưng cũng gây tổn thất không kể. Giá xăng vẫn giữ được không lên trở lại nhưng giá trứng gà thì mắc như thịt bò.

Trung Quốc bỏ luật Covid đóng cửa. Tức thì đùng đùng những người dân Trung Quốc lâu nay bị kẹt ở nước ngoài ồ ạt rủ nhau về nước và những người trong nước thì rủ nhau du lịch ra nước ngoài.

Trong khi thế giới nhắc đến tháng Hai, một năm chiến tranh giữa Nga và Ukrain thì bão tuyết tiếp tục đổ ập vào nước Mỹ. Quận Sân Bernadio, quận kế bên quận Cam, với hai cơn bão tuyết làm tê liệt mọi hoạt động của người dân ở đó. Người bên ngoài thì không về nhà được vì đường xá bị đóng cửa, người trong nhà không thể ra để mua những món đồ cần thiết như thuốc men hoặc thực phẩm.

Trước khi mùa xuân về, những cơn lốc mạnh xuyên qua nhiều tiểu bang miền nam nước Mỹ mà đặc biệt là tiểu bang Mississippi. Chỉ qua một đêm nhiều thành phố phải sụp đổ. Tình trạng bão lốc mỗi năm nhiều hơn và mạnh hơn. Đây là hậu quả của sự thay đổi khí hậu toàn cầu mà lâu nay các quốc gia và Liên Hợp Quốc đều nhắc đến

Hai ngân hàng Mỹ thình lình tuyên bố phải đóng cửa. Tiếp sau đó, một vài ngân hàng khác cũng cho biết họ đang bị khó khăn. Người ta đang lo lắng kinh tế sẽ đi vào suy thoái

Trong tháng Tư, Phần Lan vui mừng được nhập vào Nato. Quốc gia này trước kia được coi là trung lập, không thuộc về Nato và cũng không thuộc về khối thân Nga.  

Từ khi Nga tấn công Ukraine thì Phần Lan lo sợ nên xin được vào thành viên Nato. Sau một thời gian đòi hỏi sự quyết định của tất cả quốc gia trong khối, nay Phần Lan là một thành phần của Nato. Dĩ nhiên, điều này làm Nga giận lắm.

Bên châu Phi, nước Sudan bị lụt lớn. Nhiều khu vực trở thành một hòn đảo nhỏ. Người dân không có thực phẩm, nước uống. Những hội đoàn gặp phải khó khăn để vào cứu trợ.  

Nạn bắn súng bừa bãi (mass shooting) trong ba tháng đầu năm tăng cao hơn năm vừa qua. Nhiều cuộc biểu tình chống vũ khí diễn ra và đòi hỏi những dự luật mới có thể ngăn chặn quyền mang vũ khí.

Không biết sao, 2023 có nhiều vụ bắn người tới mức trầm trọng quá đáng. Đi lộn xe ở Texas, bắn. Đi lộn đường ở New York, bắn, Đi lộn nhà ở Kansas, bắn.

Một hàng xóm ở tiểu bang North Carolina đã bắn đứa trẻ 6 tuổi chỉ vì trái banh em đang chơi lọt vào sân nhà ông.

Ấn Độ sắp qua mặt Trung Quốc trở thành nước đông dân nhất thế giới

Nhà văn Đặng Mỹ Dung (Yung Krall) từ giã cõi tạm lúc 7 giờ chiều ngày 23 Tháng Ba năm 2023 tại thành phố Atlanta, Hoa Kỳ.

Tác phẩm A Thousand Tears Falling (Ngàn Giọt Lệ Rơi) của bà đã xuất bản hơn 13 năm và đăng tải trên nhiều trang web.

Tổng thống Biden tuyên bố sẽ ra tranh cứ cho nhiệm kỳ tới.  

Fox TV bồi thường Dominion gần 8 triệu đô cho những tin tức sai lầm trong vụ bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020

Tháng Tư, nhiều tiểu bang, trong đó có Cali, tuyên bố xóa bỏ hạn hán nhờ vào những trận mưa lụt của hai tháng vừa qua.  

Những nhân vật quan trọng của thế giới qua lại đến chóng mặt. Trung Quốc đi thăm Nga. Pháp đi thăm Trung Quốc. Cựu Tổng Thống Trump phải về New York để hầu tòa.

Trong tháng Năm, Tổng Thống Mỹ đảng Dân Chủ và Thượng Nghị Sĩ đảng Cộng hòa, ông Mc Carthy, bận rộn họp hành để giải quyết về vấn đề nợ nần của quốc gia. Nợ quốc gia cần phải được cho phép nâng (Debt Ceiling) cao để chính phủ có đủ chi phí cho những khoảng tiền cần thiết mà trước hết là tiền Medicare và tiền An Sinh Xã Hội cho người già. Hai bên cứ giằng co mãi.

Bên nước Anh, một đại lễ lớn đang diễn ra. Đó là ngày đăng quang cho vua Charles và nữ hoàng Camilla. Các hoàng gia trên thế giới đều đến dự. Sau 70 năm làm hoàng tử thì bây giờ ông Charles đã lên ngôi vua.

Tháng Năm, vẫn có những vụ bắn súng xảy ra. Đặc biệt, những thiên tai tiếp tục trên thế giới mà nguyên nhân chính là khí hậu môi trường. Tân Tây Lan có hỏa hoạn, Ấn Độ bị nóng khủng khiếp, Ý thì bão lụt.

Cuối cùng, hai bên Dân Chủ và Cộng Hòa cũng đã đi đến một thoả thuận nâng cao nợ trần, Debt Ceiling. Ai cũng thở phào nhẹ nhõm. Mỗi bên phải nhường một ít. Ai lãnh tiền An Sinh Xã Hội thì tiếp tục lãnh và ai có Medicare thì cứ đi khám bệnh nếu thấy đau. Cuộc sống đâu cũng vào đấy.

Lửa cháy lớn bên Canada làm ô nhiễm không khí kéo dài đến 20 tiểu bang bên Mỹ. Nhìn mầu bầu trời đỏ, cả thành phố mờ mịt khói, làm ta liên tưởng đến một xứ nào đó trên hỏa tinh. Lính cứu hỏa của nhiều tiểu bang khác nhau đã bay qua Canada để hổ trợ. Cựu Tổng Thống Donald Trump bị truy tố tội cố ý giữ thông tin quốc phòng trong vụ tài liệu mật được tìm thấy tại nhà ông ở Florida. Ông là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố tội liên bang.

Nhạc sĩ Xuân Tiên, một trong những tài hoa của nền âm nhạc Việt Nam đã ra đi hưởng thọ 102 tuổi. Nhiều bản nhạc nổi tiếng của ông như Khúc Hát Ân Tình, Về Dưới Mái Nhà hay Hận Đồ Bạn, được quần chúng yêu thích và được nhiều ca sĩ hát trong cũng như ngoài nước.

Texas bắt đầu đưa xe bus chở những người tị nan đến từ Nam Mỹ về thành phố Los Angeles, Cali. Thống đốc Texas bảo rằng họ không thể lo nỗi việc bảo vệ biên giới và Tổng Thống Biden đã không tích cực việc bảo vệ biên giới quốc gia, trong khi đó tiểu bang Cali là một trong bốn tiểu bang sẽ giúp đỡ và bảo vệ người tị nạn. Vì vậy, ông cần phải làm những chuyến xe bus tải người đi nơi khác.

Tháng Sáu, chiếc tàu ngầm định mệnh mang tên Titan chở 5 vị hành khách khởi hàng từ Canada để đi thám hiểm nơi tàu Titanic đã chìm vào năm 1912.  

Chỉ sau hơn 10 tiếng đồng hồ, chiếc tàu ngầm bị mất tín hiệu, và chỉ trong năm ngày sau các đội cứu nguy của Mỹ, Canada cũng như của quốc tế đã tìm thấy những mảnh vỡ quan trọng của chiếc tàu ngầm nầy.

Tháng Bảy dồn dập với những trận bão mùa hè và lũ lụt ở các bang miền đông bắc. Nhiều nơi, nước ào ạt cuốn trôi xe cộ, nhà của, đường xá, và người đang trên đường thoát thân.

Trong khi đó, các bang miền tây nam như Cali, Arizona thì nóng lên khủng khiếp. Nước biển ở Floria nóng hơn bình thường đến 10 độ.  

Thổ Nhĩ Kỳ bật đèn xanh đồng ý để Thụy Điển gia nhập NATO. Dĩ nhiên, trên chính trường, hay ngay cả bất cứ đâu, có qua thì phải có lại.  Thổ Nhĩ Kỳ cũng được có nhiều quyền lợi trong việc chấp thuận nầy.  

Từ khi Nga tấn công Ukrain vào đầu năm ngoái, khối NATO có thêm hai thành viên là Phần Lan và Thụy Điển.

Nóng. Nóng.Nóng. Nóng tháng Bảy bước qua tháng Tám. Đảo Maui của Hawaii đã xảy ra một trận hỏa hoạn lớn quét sạch cả khu Lahaina, là một khu di tích lịch sử của người dân Haiwaii. Và trong khi việc cứu trợ Maui chỉ mới bắt đầu thì cơn bão nhiệt đới Hilary từ Mễ tiến vào Cali mà đặc biệt là miền nam Cali.

80 năm mới có cơn bão này. Nó nguy hiểm đến nỗi các chính quyền địa phương phải đóng cửa một số đường xá, công viên, bờ biển, và trường học. Bên cạnh đó, họ còn phân phát bao cát để giúp người dân lo phòng ngừa lụt.

Sau hơn một ngày mưa dầm dề, nhiều thành phố trên miền cao bị đường sập, cầu hư, bùn chảy (mud flow), và nhà cửa thiệt hại vô số.

Một cư dân nói, tôi ở căn nhà này được 20 năm, chỉ trong hai phút thôi, tầng dưới của nhà tôi đã ngập bùn.

Riêng ở bên Nga, chiếc máy bay chở ông Prigozhin, thủ lãnh của lính đánh thuê Wagner Group, đã bị tai nạn trên không. 13 người cùng tháp tùng với ông đều chết.

Nóng và mưa bão tiếp tục đi vào tháng Chín trên các tiểu bang khác nhau. Khi nhìn lên bản đồ thời tiết với những màu sắc khác biệt mới thấy được sự tàn phá đảo ngược của khí hậu.

Từ phương xa ở đất nước Thổ Nhĩ Kỳ, một nhà thám hiểm về hang động của đại học Hoa Kỳ, ông Mark Dickey, 40 tuổi, đã bị bệnh khi đang làm việc dưới lòng hang sâu đến hơn 3000 feet.  

Đã có hơn 150 người chuyên môn về việc cứu nguy từ châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ, và Hoa Kỳ đến để lo việc chữa trị và đưa ông lên. Chỉ việc đưa ông lên cũng đã phải mất hết 10 ngày.

Năm 2018, cả thế giới cũng hồi hộp theo dõi một vụ cứu nguy trong hang động ở Thái Lan khi đội banh thiếu niên và người huấn luyện bị kẹt vì bão lụt

Cuộc họp mặt thượng đỉnh của nhóm G20 năm nay ở Ấn Độ và lần này cả hai nước Nga và Trung Quốc đều vắng mặt. Không mợ thì chợ vẫn đông. G20 là một tập hợp của 19 nước có kinh tế mạnh nhất thế giới cộng thêm Công Đồng Châu Âu (European Union). Năm nay, người ta phối hợp nhiều hơn về vấn đề khí hậu toàn cầu.

Khi con người không kết hợp với thiên nhiên thì hậu quả khó mà lường. Điển hình mới đây là trận lụt ở Lybia, mưa bão liên tiếp, 2 cái đập bị vỡ, nhà cửa bị nước cuốn trôi và hàng ngàn người đã chết hoặc mất tích.

Không chỉ chính trị hay thiên nhiên khủng hoảng, giá xăng cũng khủng hoảng luôn. Cuối tháng Chín, xăng ở Costco lên gần $6.5 một gallon.  

Bà Dianne Feinstein, Thượng Nghị Sĩ đảng Dân Chủ, đại diện cho California tại Thượng Viện Hoa Kỳ qua đời, hưởng thọ 90 tuổi.

Bà đã có một sự nghiệp chính trị dài lâu và nổi tiếng. Là người đàn bà đầu tiên làm thị trường ở San Francisco và cũng là người đàn bà đầu tiên được bầu vào Thượng Viện.

Tháng Mười bắt đầu với bản tin chủ tịch Hạ Viện Kevin McCarthy  (Cộng Hòa-California) bị truất phế, mất chức chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ trong một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Một sự kiện chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Mỹ, theo CNN.

Nhạc sĩ Quốc Dũng qua đời ở Việt Nam. Ông là một nhạc sĩ trẻ đã nổi tiếng từ trước năm 75.

Chiến tranh bùng nổ bất ngờ ở Israel khi nhóm quân Hamas thình lình tấn công vào đầu tháng Mười. Thế giới đang quan tâm về cuộc chiến giữa Ukrane và Nga thì nay lại chú tâm đến Isarel và Hasmas. Nhóm quân Hamas đã bắt giữ nhiều người dân làm con tin, trong đó, có 39 người dân Hoa Kỳ.

Riêng ở Hoa Kỳ, nhiều cuộc biểu tình đã xảy ra ở các đô thị lớn và các trường đại học. Nhóm nầy đứng lên bênh vực Israel; nhóm kia bênh vực Palestine.

Vừa bước qua tháng Mười Một, cựu xướng ngôn viên Khoa Cát, một khuôn mặt khả ái trên đài truyền hình người Việt ở nam Cali trước đây, đã ra đi sau một cơn bạo bịnh, ở tuổi còn rất trẻ. Nhiều người đã gửi lời chia buồn và ngậm ngùi trước sự ra đi qua sớm của em.

Tổng thống Xi của Trung Quốc đã gặp tổng thống Biden ở bắc Cali. Lần cuối, ông Xi đến Hoa Kỳ vào năm 2017, khi ông đến Floria để gặp cựu tổng thống Trump. Từ mấy năm qua, đã có nhiều sự căng thẳng giữa hai quốc gia. Người ta hy vọng cuộc gặp mặt thượng đỉnh này sẽ giải tỏa được một phần nào sự căng thẳng đó.

Ông vua không ngai, nghệ sĩ cải lương Thành Được, qua đời ở tuổi 89. Ông được ví là một giọng ca thiên phú, một lối diễn xuất chín chắn diễn tả hết vai một cách trọn vẹn. Vỡ tuồng ông diễn tuy đã khép kín nhưng giọng ca thiên phú thì vẫn luôn tồn tại mãi.

Nhóm quân Hamas bắt đầu trao trả con tin, gồm có đàn bà và trẻ em, để đổi lấy tù binh Palestine mà chính phủ Do Thái đã giam giữ trước đây. Trong số những người được trao trả cô bé gái 4 tuổi Abigail mà cha mẹ bé đã chết trong cuộc tấn công của Hamas vào đầu tháng Mười.    

Phu nhân cựu Tổng Thống Carter qua đời ở tuổi 96. Cựu Tổng Thống Carter thường nói rằng bà là một người cùng chung tay chia xẻ với ông trong tất cả mọi công việc. Hôn nhân của họ kéo dài 77 năm. Khi ông mãn nhiệm kỳ thì bà đã cùng ông thực hiện nhiều công việc từ thiện trong cũng như ngoài nước.

Nhạc sĩ, nhà thơ, nhà văn Nguyễn Đình Toàn, qua đời hưởng thọ 87 tuổi. Nói tới ông, là phải nhắc đến Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên, Tình Khúc Thứ Nhất, Anh Đến Thăm Em Đêm Ba Mươi. Giã từ ông, một bóng cây cổ thụ của nền văn học trước 75.

Henry Kissinger, cựu ngoại trưởng (Secretary of State) dưới thời tổng thống Nixon và Ford qua đời ở tuổi 100. Tên ông gắn liền với chiến tranh Việt Nam và nhiều người người Việt quốc gia, tên tuổi Kissinger luôn gợi lại một niềm cay đắng.

Ngày đầu tháng Mười Hai, Dân Biểu George Santos (Cộng Hòa-New York), bị trục xuất ra khỏi Hạ Viện vì đã có những gian dối cho quyền lợi cá nhân. Ông Santos là dân biểu thứ sáu bị Hạ Viện trục xuất từ trước tới nay.

Tổng thống Ukraine, ông Zelensk đã đến gặp các lãnh tụ Hoa Kỳ để yêu cầu được tiếp tục viện trợ cho cuộc chiến với Nga. Đây là lần thứ ba ông đến Hoa Kỳ nhưng lần này ông đã không có được sự nồng hậu do các đảng phái còn đang bàn luận cho những yêu cầu riêng của họ.

Số ca bệnh hô hấp đang tăng lên đặc biệt là trẻ em. CDC cho hay, bốn tuần qua, người thuộc mọi nhóm tuổi nằm bệnh viện vì cúm hay Covid-19 hay RSV (bệnh về hô hấp) đều tăng lên gấp đôi.

Hạ viện Quốc hội bỏ phiếu thuận mở điều tra luận tội Tổng thống Biden, dù không chứng cớ, về vấn đề tài chính của gia đình ông. Họ tin rằng Biden được hưởng lợi tài chính từ đầu tư nước ngoài của con trai ông.

Một người đã cầm súng bắn vào ba sinh viên gốc người Palestine ở tiểu bang Vermont. Ba sinh viên này, có hai là công dân Mỹ, và em thứ ba là thường trú hợp pháp. Đây là một hành động căm ghét sau từ cuộc chiến giữa Israel-Hamas.

Hãng hàng không Southwest đã bị phạt 140 triệu. Mùa đông năm ngoài hãng đã huỷ bỏ 17 ngàn chuyến bay làm phải đến 2 triệu người bị kẹt lại nhiều ngày trên các phi trường

Vào cuối năm, giá xăng ở Cali vẫn còn $4.50. Người vô gia cư vẫn tăng vì tiền thuê nhà quá đắt. Và những đoàn xe caravan vẫn chở người di dân từ Nam Mỹ về hướng biên giới Hoa Kỳ.

Tuyết Vân

___________________