Ban đầu người Aztec dùng loại trái này để chế biến đồ uống, sau đó chanh dây (Passiflora) được người Âu châu biết đến vào năm 1629 bởi các nhà truyền giáo Dòng Tên Tây Ban Nha ở Brazil. Ước tính chi Passiflora có hơn 500 loài, hầu hết đều cho trái để ăn, dùng trong y học và chế biến công nghiệp.
Passiflora edulis màu tím và màu vàng là những giống được trồng phổ biến nhất, nhưng chanh dây cũng có màu đỏ và xanh lục. Chanh dây là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất tuyệt vời, có hương vị thơm đặc trưng tựa như pha trộn từ ổi, xoài, dứa và dưa. Trái chanh dây hình bầu dục chứa thịt mềm với nhiều hạt bên trong lớp vỏ cứng.
Lợi ích
Passiflora incarnata từ lâu đã được sử dụng trong y học dân gian. Rễ được dùng làm thuốc ngâm để điều trị mụn nhọt, giảm viêm ở vết thương, điều trị đau tai và các chứng bệnh về gan, đồng thời làm thuốc an thần cho các bệnh lý thần kinh. Trung y kê đơn món canh từ thịt trái chanh dây để chữa các bệnh như ho, khàn tiếng, táo bón, đau khớp, kiết lỵ, mất ngủ.
Vỏ trái chanh dây chứa nhiều polyphenol, chất xơ và các nguyên tố vi lượng, được dùng trong rượu và trà, nấu ăn và y học. Hạt chanh dây ăn được, có hàm lượng protein, dầu linoleic và oleic cao.
Người ta phát hiện hơn 110 thành phần hóa thực vật từ các bộ phận khác nhau của cây Passiflora, trong đó flavonoid có nồng độ cao nhất. Những chất hóa thực vật này có tác dụng chống oxy hóa, chống tăng huyết áp, chống ung thư và trị tiểu đường.
9 Lợi ích của chanh dây:
- Tim
Chanh dây chứa nhiều potassium có lợi cho tim và chứa ít sodium, cả hai đều giúp giảm huyết áp. Khi ăn luôn hạt, chanh dây chứa rất nhiều chất xơ, có thể giúp loại bỏ cholesterol dư thừa bên trong mạch máu.
- Não
Các nhà khoa học biết rằng chất chống oxy hóa giúp bảo vệ hệ thần kinh khỏi bị hư hại và cải thiện lưu lượng máu, đặc biệt là đến não. Chúng giúp cho suy nghĩ thông suốt và ngăn ngừa hoặc giảm bớt các triệu chứng trầm cảm.
Các chất chống oxy hóa phong phú có trong chanh dây làm giảm căng thẳng và viêm tế bào. Một nghiên cứu cho thấy chiết xuất hạt Passiflora có thể giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh Alzheimer.
Vitamin C trong chanh dây giúp ngăn ngừa các tế bào não khỏi bị tổn thương, đồng thời magnesium trong đó làm giảm lo âu và căng thẳng.
- Chống ung thư
Một số nghiên cứu đã tìm hiểu đặc tính chống ung thư của Passiflora. Một nghiên cứu năm 2020 tại Brazil trên chuột bị ung thư, đã kết luận rằng chiết xuất lá Passiflora có đặc tính gây độc tế bào và chống ung thư.
- Giấc ngủ
Passiflora incarnata có tác dụng an thần và thư thái, như đã được chứng minh trong một nghiên cứu trên chuột. Lá của Passiflora edulis rất dồi dào flavonoid và alkaloid có lợi cho các vấn đề về giấc ngủ, do đó được dùng để trị chứng lo âu và mất ngủ tại Hoa Kỳ và châu Âu.
- Tiêu hóa
Passiflora là nguồn cung cấp chất xơ, potassium và sắt dồi dào, có thể cải thiện hệ tiêu hóa và giúp điều hòa nhu động ruột.
Các polyphenol trong chanh dây có thể có lợi cho sức khỏe đường ruột, như được báo cáo trong một nghiên cứu đánh giá ba loại thịt trái chanh dây Colombia, về hoạt tính polyphenol chứa trong quả đối với việc ngăn ngừa viêm ruột mạn tính.
- Mắt
Hàm lượng chất chống oxy hóa phong phú của Passiflora cùng các vitamin và khoáng chất bên trong, đặc biệt là vitamin A, đều có ích cho mắt. Các tình trạng giảm thị lực như viêm võng mạc sắc tố và thoái hóa điểm vàng có thể cải thiện khi ăn loại quả này.
- Da và Tóc
Các vitamin A, B6, B2 và potassium trong Passiflora rất cần thiết cho việc chăm sóc da, bao gồm ngăn ngừa và phục hồi các tế bào da khỏi lão hóa. Những chất dinh dưỡng này cũng cải thiện lưu thông máu đến da đầu, giúp tóc phát triển khỏe mạnh.
- Xương
Calcium và phosphorous trong Passiflora giúp sửa chữa và củng cố các tế bào xương bị tổn thương, do đó ngăn ngừa loãng xương.
- Chống tiểu đường
Nhờ chỉ số đường huyết thấp và hàm lượng chất xơ cao, Passiflora giúp duy trì mức insulin ở bệnh nhân tiểu đường và cải thiện độ nhạy insulin. Một số nghiên cứu cho thấy polyphenol piceatannol trong hạt chanh dây có thể chống lại tình trạng kháng insulin.
Mách bạn cách ăn chanh dây
Bạn có thể ăn cả thịt quả, hạt và mọi thứ, hoặc thêm vào bánh ngọt, bánh nướng, bánh tart, làm topping trái cây hoặc các món tráng miệng khác.
Bạn cũng có thể bỏ hạt bằng cách ép phần thịt trái qua lưới lọc hoặc vải thưa rồi lấy phần nước dùng ngay hoặc để đông lạnh rồi dùng sau. Cho nước chanh dây vào nước lọc, thêm đường để làm thức uống; có thể trộn với nước cam hoặc khóm; thêm vào sữa chua cùng các loại trái cây khác; đun sôi thành siro hoặc làm thành thạch hay mứt.
Sandra Cesca _ Minh Thư
_____________________________
No comments:
Post a Comment