2022. Có Ai Còn Nhớ.

 Tuyết Vân 

Một năm nhìn lại. (Hình minh họa: Kazuhiro Nogi/AFP via Getty Images)

2022 bắt đầu với Omicron, một loại vi khuẩn phát ra từ Nam Phi và tiếp tục lần qua các châu lục khác.  

Tết dương lịch ngắn ngủi chỉ một ngày mà lại còn ngắn hơn khi mọi thứ đều còn phải cẩn thận, khép kín

Chính phủ Mỹ kêu gọi dân chúng nên chích ngừa, hoặc chich thêm mũi thứ ba. Trẻ em thì vẫn chưa có thuốc chích ngừa Covid.

Không chỉ có dịch cao, vật giá tiếp tục leo thang. Từ một bao gạo ở chợ người Á mình đến một phần ăn sáng ở chợ Mỹ, tất cả đều leo thang. Chỉ một ít nơi, thay vì tăng giá, người ta giảm số lượng.

Trong cái xôn xao của cuộc sống thì được tin Thiền sư Nhất Hạnh qua đời ở Huế và Nga đang hùng hổ khoe trương thế lực để đánh chiếm Ukraine. Nước Mỹ và khối Nato cố gắng thuyết phục Nga đừng đi tới chiến tranh bởi họ tin rằng Ukraine không thể nào chống đỡ nỗi như trận chiến Nga chiếm lãnh bán đảo Crimean năm 2014.  

Nửa tháng Hai, Cali được bỏ lệnh đeo khẩu trang. Người ta mừng như trẻ em được quà. Các nhà hàng, quán bar hoan nghênh đề quyết này. Thống đốc Cali đọc diễn văn khuyên dân chúng phải biết cách sống chung với Covid.

Cùng thời gian đó, Nga bắt Brittney Griner, một cầu thủ Olympic basketball, khi cô này từ New York bay vào Moscow để tham gia vào đội banh ở đây.

Ngày 24 tháng Hai, Nga đánh Ukraine, trận đánh lớn nhất ở Châu Âu kể từ sau khi đệ nhị thế chiến. Hàng triệu người tị nạn vượt qua biên giới để tới Ba Lan và các nước lân cận.

Ngày 24 Tháng Hai, Nga đánh Ukraine.
(Hình minh họa: Spencer Platt/Getty Images)

Hai năm đại dịch làm tê liệt mọi sản xuất. Nhiều hãng xưởng đóng cửa và khi mở lại thì thiếu nhân công trầm trọng. Dân chúng vẫn tiếp tục những tiêu dùng cần thiết trong khi người đi làm thì ít vì một lý do này hay lý do khác. Và như thế, việc gì đến phải đến, nước Mỹ và cả phương Tây đối diện với sự khan hiếm hàng hoá gần như khủng hoảng.

Người Mỹ có câu, when it rains, it pours. Khi trời mưa, trời lụt. Trung Quốc là nước sản xuất nhiều mặt hàng gia dụng nhưng lại áp dụng chính sách zero-Covid, đóng cửa gần như toàn diện, vì vậy hàng hoá đã thiếu lại càng thiếu hơn.

Tháng Hai, tháng của tình yêu, Valentine thiếu hoa. Người ta bảo với nhau, thiếu hoa thì mình cứ bù vào bằng những cái hugs. Có cành hoa nào biểu lộ tình yêu hơn những vòng tay ôm nhau?  

Tháng Ba, tin tức đưa ra, tampon, món đồ mà các phụ nữ trung niên trở xuống phải dùng vào mỗi tháng cũng bị thiếu hụt.  

Hãng làm tương ớt Huy Fong mà chủ nhân là người Việt mình không có đủ ớt để làm tương. Nhiều bà nội trợ ta đã mua năm bảy chai tương ớt để dùng lần sau này. Và tương ớt tăng giá. Mình tự làm tăng giá cho mình.

Tháng Tư, tin tức đưa ra, lạm phát quốc gia lên đến 8.5%, cao nhất trong 40 năm qua do từ giá xăng, giá thực phẩm và giá thuê nhà tăng vụt.  

Tháng Năm, sửa cho em bé không có đủ để bán ở các cửa tiệm buôn lớn. Các bà mẹ trẻ phải kêu gọi cộng đồng mạng chia xẻ giùm. Chính phủ đặt mua thêm sữa ở các nước khác. Mặt khác, chính phủ đòi hỏi phải tăng gia số lượng sản xuất sữa trong nước.

Một trong bốn hãng sản xuất sữa em bé bị chính phủ cho tạm đóng cửa vì vi phạm luật vệ sinh. Một hãng khác cũng tạm đóng cửa vì bị lụt làm hư hại máy móc. Ngày xưa, các cụ có nói, nghèo mà còn gặp eo. Nước Mỹ không nghèo nhưng năm nay rất nhiều eo.

Chỉ vài tháng đầu của năm 2022, lạm phát quốc gia lên đến 7%, cao nhất trong 40 năm qua. Giá xăng, giá thực phẩm và giá thuê nhà tăng vụt.

Trong tất cả những khang hiếm thì sự khang hiếm của chip (semiconductor) được nói tới rất nhiều. Trong nước chỉ sản xuất khoảng 12% số lượng tiêu thụ, còn lại, phụ thuộc vào các nước khác như Nhật, Đại Hàn, Đài Loan hay Trung Quốc.  Hai năm đại dịch đóng cửa, chip nằm im không rục rịch.

Rồi thì thiếu chip trầm trọng, bây giờ tự nhiên ai cũng nghe đến chip. Xe không đủ bán vì thiếu chip. Điện thoại, computer cần chip. Trên cao có máy bay, dưới bếp có nồi nấu cơm… tất cả đều cần chip.  

Không biết có phải vì nhàn cư vi bất thiện hay không, những nạn cướp hội đồng vào ban ngày bắt đầu lên cao. Các cửa tiệm cao cấp như nữ trang, hàng hiệu ở các khu thương mại sang trọng hay bị kẻ xấu tấn công một cách thản nhiên. Họ còn tấn công ngay cả xe lửa chở hàng hoá cho các cơ sở thương mại. Cũng may, những vụ cướp bóc nầy dần rồi cũng bị đưa ra pháp luật

Nạn bạo động bằng súng mà báo chí người Mỹ gọi là mass shooting thường xảy ra từ hơn cả thập niên nay. Riêng 2022 thì đặc biệt lên rất cao.

New York, Chicago, Cali, Texax… những con số bị thương và tử vong vì mass shooting khiến Quốc Hội hai bên đã phải ngồi lại bàn về gun control/kiểm soát súng đạn. Các bậc cha mẹ và giới trẻ đã đứng lên biểu tình yêu cầu phản đối bạo lực.

Khi bắt đầu vào mùa hè, các hãng máy bay phải bãi bỏ hàng ngàn chuyến bay do thiên tai bão lụt và thiếu thốn nhân viên. Đi nghỉ hè khổ sở như đi di tản.

Và trong khi Covid vẫn còn là một báo động, đời sống xã hội vẫn còn chao đảo, thì dịch Monkeypox bắt đầu xuất hiện ở đây. Chính phủ lại một lần nữa lo tìm kiếm vaccine để trị. May là, dịch này rồi cũng tạm êm dịu lại.

Tháng Sáu, Tối Cao Pháp Viện quyết định rằng, quyền phá thai, vốn thực hành đã 50 năm, phải thuộc về Tiểu Bang quyết định. Hiện giờ, chúng ta có 26 tiểu bang cấm luật phá thai.

Tháng Bảy, ông Nguyễn Xuân Vinh, cựu Tư Lệnh Không Quân Việt Nam Cộng Hòa và là nhà khoa học gia không gian, qua đời ở tuổi 92. Giáo sư Tô Văn Lai, đồng sáng lập Trung Tâm Thúy Nga và chương trình ca nhạc nổi tiếng hải ngoại “Thúy Nga Paris By Night,” qua đời ở tuổi 85. Hai sự ra đi này đã để lại rất nhiều thương tiếc trong cộng đồng người Việt.

Cựu Thử Tưởng Nhật Bản, ông Abe, bị ám sát khi đang vận động tranh cứ cho một ứng cử viên trong đảng mình. Ông là một vị Thủ Tướng phục vụ lâu dài và rất được thế giới quý trọng.

Cựu thủ tướng Nhật, ông Abe, bị ám sát. (Hình minh họa: Yuichi Yamazaki/Getty Images)

Tháng Tám, ông Mikhail Gorbachev, người lãnh đạo cuối cùng của Liên Bang Sô Viết qua đời. Đám tang ông đã được rất nhiều dân chúng Nga và các lãnh sự quán của các nước đến tham dự. Đặc biệt, các nước phương Tây, như Hoa Kỳ, Canada, Anh, Đức, Úc đều tỏ lòng thương tiếc và ca ngợi ông là người đã thay đổi lịch sử.

Cùng tháng Tám, Al-Zawahiri, người cầm quyền đúng hàng thứ hai của Al-Quadea đã bị US drone hạ chết ở A Phú Hàn. Ông ta là một trong những người đã chủ mưu vụ 9/11 năm 2001. Sau 21 năm âm thầm truy tìm, cuối cùng thì công bằng cũng đã trả được phần nào cho các gia đình nạn nhân của 9/11.

Tháng Chín, nữ hoàng Elizabeth của nước Anh qua đời ở tuổi 96. Có gần 100 vị lãnh đạo quốc gia và hoàng gia các nước đã đến dự đám tang bà. Hàng trăm ngàn người xếp hàng hai bên đường phố để đưa bà đi tới nơi an nghỉ cuối cùng. Và hàng triệu người đã theo dõi đám tang của Nữ Hoàng qua TV. Hai con chó và con ngựa của bà cũng đứng chờ đưa bà đi qua.  

Tháng Chín cũng là tháng có nhiều thiên tai do khí hậu thay đổi như hỏa hoạn, hạn hán và bảo lụt. Miền đông mưa bão, gió lốc; miền Tây sông hồ thiếu nước và hỏa hoạn.

Tháng Mười, nhà thơ Cung Trầm Tưởng, tác giả của nhiều bài thơ nổi tiếng được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc như Mùa Thu Paris, Chưa Bao Giờ Buồn Thế, qua đời ở tuổi 90. Ông là một nhà thơ lớn. Thơ ông có phong vị lạ với không gian tình yêu ở Paris tăng thêm nét lãng mạn.

Các cruise ship không còn đòi hỏi phải thử Covid trước khi lên thuyền. Ai nấy cũng thở dài nhẹ nhõm về việc này. Không gì khổ bằng khi tất cả đã chuẩn bị cho chuyến vacation thì bỗng nhiên phải bỏ hết chỉ vì cái test dương tính của Covid vào giờ chót. Tôi cũng đã từng đứng tim vì chuyện này.

Khi mà Covid đã giảm xuống thì bệnh về đường hô hấp, gọi chung là RSV, ở trẻ em lại tăng cao. Bệnh viện nhi đồng báo động tình trạng không đủ giường cứ y như thời kỳ Covid trước đây. Nhiều bé chỉ mới vừa đủ một tháng tuổi cũng đã nhiễm bệnh và phải dùng máy trợ hô hấp nhìn rất thương tâm.

Tháng Mười Một, sổ xố jackpot lên đến trên 2 tỷ. Đêm thứ Hai số xố, máy có vấn để trục trặc, phải đến sáng thứ Ba mới ra số được. Một người duy nhất ở quận Los Angeles đã trúng. Và sau khi cơn sốt số xố đi qua, cơn sốt bầu cử kéo dài cả ngày hôm đó. Ai thắng, ai thua? Đỏ hay xanh? Ai nắm quyền ở Quốc Hội? Cả ngày, các đài truyền thông đưa ra con số mới. Nhưng mãi đến mấy ngày sau mới biết được ai được nắm quyền ở Quốc Hội.

Fifa World Cup lần thứ 22 tổ chức ở Qtar. Cộng đông người Việt mình theo dõi ở nhà, ở quán cà phê, và ở trên các đài TV. Thật là vui. Có lẽ sau khi mùa bầu cử, thì đá banh là điều hay nhất để ngồi chung với nhau.

Vừa qua tháng Mười Hai, Times magazine đã bầu chọn tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky, là Person of the Year. Times cũng vinh danh tinh thần của đất nước này đã cùng nhau chiến đấu để bảo vệ tổ quốc mình với cái tên The Spirit of Ukraine. Ông Zelensky đã đến thăm tòa Bạch Ốc và trình bày ở Quốc Hội vào cùng tháng.

Cô Brittney Griner, một cầu thủ đã bị Ngã bắt giữ hôm tháng Hai, được thả về qua việc trao đổi tù nhân với Mỹ. Cô về kịp ăn mừng lễ Giáng Sinh với gia đình.

Tòa án liên bang Hoa Kỳ phán xử kẻ không tặc chuyến bay Pan Am 103 khi đang từ Scotland bay về New York năm 1988.  Vụ không tặc này đã giết chết 270 người mà trong số đó là 39 sinh viên của trường đại học Syracuse. Hiện nay, ở nghĩa trang quốc gia Arlington, có một đài kỷ niệm vinh danh những nạn nhân Pan Am 103. Đài được xây lên bằng 270 khối đá từ Scotland đưa qua.

2022 đã đi qua. Cuộc chiến Ukrane vẫn còn tiếp tục và dịch bện vẫn còn daì dẳng. Liệu giá cả chi dùng có tăng lên nữa hay số lượng công việc làm có bị thất thoát giảm xuống?  

Ước mong sao năm 2023 sẽ được hoàn toàn khôi phục lại như trước thời đại dịch. Cũng ước mong sao, hòa bình sẽ trở lại trên những đất nước còn đang có chiến tranh.  

Bài hát Lá Thư Trần Thế của nhạc sĩ Hoài Linh đã viết cho chiến tranh Việt Nam bây giờ vẫn còn là một lời cầu nguyện chung, 

“Con thiết tha xin,
An vui cho người đầu tuyến
Trẻ thơ yên tâm sách đèn
Để mẹ hiền con hết ưu phiền”

Mong thay cánh chim Hoà Bình bay trên nền trời xanh.

Tuyết Vân

____________________________________