Bột gạo và những loại bánh nhân gian

Trước đây, để có món bánh ngon, các bà, các mẹ đã phải nghĩ cách tận dụng nguyên liệu sẵn có trong nhà như các loại khoai và gạo, nếp... rồi tự làm, bởi thời đó chưa có nhiều bánh “công nghiệp” bán trên thị trường. Riêng với gạo được dùng xay nhuyễn tạo thành bột để chế biến thành hàng chục món bánh dân gian rất hấp dẫn như: bánh xèo, bánh canh, bánh lá, bánh da lợn…

Thời thơ ấu, trong ký ức tuổi thơ của mỗi người, chắc hẳn ai cũng nhớ một trong những món ăn mà mình yêu thích, nhất là món bánh “quà quê” được làm từ bột gạo.

Trước đây, khi đường giao thông chưa thông suốt, điện, đường chưa có, việc đi đến chợ mua sắm gặp nhiều khó khăn và thường ở chợ cũng chưa có nhiều loại bánh công nghiệp như thời hiện đại, có chăng cũng chỉ là các loại bánh quê làm từ bột gạo là chủ yếu. Chính vì vậy, gạo trở thành thành phần chính dùng để chế biến các món bánh dân gian tiếp nối cho đến ngày hôm nay. Hiện bột gạo vẫn chiếm ưu thế trong việc dùng làm các món bánh truyền thống.

Ngày nay, để thưởng thức món bánh dân gian ngon làm từ bột gạo, không còn nhọc nhằn như trước. Nhớ trước đây, các bà, các mẹ phải dùng gạo ngâm trong một thời gian nhất định cho hạt gạo mềm mới đem ra xay nhuyễn bằng chiếc cối đá nặng hàng chục ký, gạo khi được xay nát sẽ cho ra những dòng nước bột trắng tinh. Để dùng được bột làm bánh “đạt chuẩn”, người xay bột phải thực hiện tiếp công đoạn ép bỏ hết nước để bột có độ sánh đặc vừa phải; cũng có loại bánh không cần ép bỏ lượng nước mà giữ nguyên bột dạng lỏng tạo ra luôn món bánh ngon. Chẳng hạn với món bánh xèo, gạo dùng xay thành bột sẽ được nêm nếm thêm gia vị, bỏ thêm nghệ vàng, hành lá xắt nhuyễn. Tiếp đến dùng chảo bắc lên bếp lửa cho nóng, bỏ chút dầu ăn vào đợi dầu nóng, dùng bột đổ vào chảo tráng lớp bột mỏng, khi bột cho vào chảo sẽ nghe thấy tiếng xèo xèo khá vui tai. Tiếp theo cho lên phần bột các loại rau, thịt, tôm làm nhân bên trong khi úp bánh lại sẽ cho “ra lò” cái bánh xèo thơm lừng, mà hầu hết mọi người đều thích ăn món bánh dân dã này.

Ngoài bánh xèo thơm ngon đậm chất quê hương Nam Bộ được tạo ra từ bột gạo, còn có hàng trăm thứ bánh khác được nhiều người thích thưởng thức như: bánh canh xắt, bánh bò xốp, bánh bò rễ tre, bánh tằm ngọt, bánh tằm bì, bánh lá, bánh cuốn, bánh bông lan, bánh chuối chiên, bánh tráng… Mỗi loại bánh đều có hương vị riêng, rất thơm, ngon và được lòng không chỉ người dân trên mọi miền đất nước mà kể cả nhiều bạn bè quốc tế đến Việt Nam cũng đều yêu thích các món bánh dân gian này.

Theo năm tháng, các món bánh được làm từ bột gạo vẫn được duy trì, phát triển và ngày càng đa dạng hơn bởi có sự tiết tấu về màu sắc, hình dáng bên ngoài để hấp dẫn thực khách nhưng hương vị truyền thống vẫn được người thợ bánh giữ nguyên. Hiện tại, cũng từ hạt gạo mà các doanh nghiệp đã sản xuất ra nhiều loại bột khác nhau dùng làm nguyên liệu cho các loại bánh, kể cả loại bánh khó, cần pha chế nhiều loại bột, mất nhiều công đoạn nếu dùng bột gạo làm bánh (có khi cả ngày mới làm được bánh) thì ngày nay có đa dạng các loại bột làm bánh dân gian. Mọi người đều có thể tự tay làm được loại bánh mình thích, khi mua loại bột pha chế sẵn để làm bánh theo hướng dẫn nhà sản xuất.

Chính sự tiện lợi từ công nghệ hiện đại trong khâu pha chế các loại bột góp phần giữ gìn và phát triển các loại bánh dân gian. Vì vậy, khi đến hầu hết các chợ truyền thống có rất nhiều các loại bánh dân gian được bày bán, kể cả trong các siêu thị, các cửa hàng phục vụ ăn uống, nhất là các điểm du lịch sinh thái, tạo nên “bức tranh” bánh dân gian đẹp, đủ sắc màu lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Thúy Liễu - Nguồn: https://www.baosoctrang.org.vn

_______________________________