CANH CHUA XƯƠNG RỒNG

Ở vùng duyên hải Quảng Nam có món canh chua nấu từ cây xương rồng. Tôi dám cam đoan rằng nếu một lần nếm thử món này, bất kỳ ai cũng phải “nhức nhối tâm can” vì nó ngon lạ ngon lùng.

Miền biển Quảng Nam, mùa hạ cháy da khô vàng ngọn cỏ, riêng cây xương rồng vẫn sống kiên cường, ung dung. Chẳng biết từ bao giờ, và ai là người đầu tiên khám phá ra cây xương rồng tua tủa gai đầy hoang dại lại rất hợp nấu canh chua. Nhưng ngay thời đói cơm, thiếu áo, tôi còn… ở truồng chạy lông nhông, đã thấy hễ có được loại cá hợp khẩu vị chế biến canh chua thì người dân quê lại vác dao đi cắt đọt cây xương rồng về nấu cùng.

Bản thân cây xương rồng trong quá trình nấu nướng và chế biến nó đã tự mang lại cho món ăn một vị chua chua thanh mát dễ chịu, khác hẳn với chua của sấu, của khế hay của lá giang.

Món canh chua xương rồng, ba tôi thường nói vui là canh chua khế Đài Loan cho thêm phần hấp dẫn và cũng là cách nói để lấp đi cuộc sống nhọc nhằn, nghèo khó một thời. Bây giờ nghĩ lại thời đó, liên tưởng đến cây xương rồng, thật lòng đôi khi ứa nước mắt. Bởi ngày ấy, nhiều người dân quê tôi phải ăn xương rồng để qua cơn đói

Xương rồng mọc nhanh, sống khỏe trên vùng đất cát cằn khô, nắng cháy da người. Thế nhưng, có ngọn non nào mọc lên là bị cắt trụi tức thì. Không còn ngọn non, người ta ăn cả phần thân dưới già và cứng hơn. Mặc dù món “tuyệt chiêu” là xương rồng nấu canh chua, nhưng để chống đói, nhiều người còn dùng nó để xào hoặc luộc nhằm “đưa đường” bữa cơm khoai.

Xương rồng nấu canh chua thì “hợp cạ” với các loại cá biển như cá mối, cá ngần, cá đục, cá đuối và các loài cá nước ngọt như cá lóc, cá móm, cá căng. Đặc biệt là se duyên với cá ngạnh (miền Nam gọi là cá chốt) thì ngon nhất trần đời.

Cách sơ chế xương rồng:  
- Dùng dao sắc xẻ dọc viền các cánh xương rồng để loại bỏ gai nhọn. Nếu cắt trực tiếp từ cây, ta có thể thực hiện ngay trên cây tránh bị gai đâm vào tay.
- Dùng đầu móng tay bấm vào các góc nhọn ở sát lõi, lột nhẹ nhàng là sẽ ra được toàn bộ phần vỏ của xương rồng. Phần vỏ này như một lớp màng mỏng, cần được lột sạch.
- Xương rồng nhánh non thì không cần, nhưng nếu gặp khúc già, thì chẻ các cánh xương rồng ra khỏi phần lõi, thái thành dạng sợi. Phần lõi cứng thì bỏ đi
-  Cho chút muối vào và bóp rửa thật sạch phần thịt xương rồng thái nhỏ ở trên. Việc này rất quan trọng, nó giúp cho xương rồng sạch hết nhựa và không còn bị đắng chát nữa. Dùng tay vắt ráo nước trong xương rồng. Vậy là xong phần sơ chế món rau này

Vị đầu tiên cảm nhận được trong bát canh xương rồng là vị chua thanh nhẹ, dễ chịu. Không chỉ vậy, nhai miếng xương rồng được nấu chín nhưng lại thấy dai, giòn, lạ miệng vô cùng. Thêm vào là vị ngọt của đậu bắp, đậm đà của cá và vị thơm đặc trưng của rau ngổ. Bát canh được nấu từ nguyên liệu khá đặc biệt, nhưng lại gần gũi trong mâm cơm hàng ngày.

Nếu như ngày trước, xương rồng là món rau cứu đói của người dân vùng biển nghèo, thì ngày nay nó lại trở thành một đặc sản nức tiếng. Không chỉ thế, các món ăn từ cây xương rồng cũng rất tốt cho sức khỏe và được mệnh danh là "siêu thực phẩm" mới.

Quang Viên / Theo: TN

______________________________