TIỂU ĐƯỜNG DÙ KHÔNG HỀ HẢO NGỌT?

.

Đã gọi là bệnh tiểu đường tất nhiên liên quan đến trục trặc trong khâu biến dưỡng chất đường. Nhiều người vì thế dù chưa bệnh vẫn bớt món ngọt vì sợ bệnh hơn sợ … ma! Cẩn tắc tuy đúng là vô áy náy nhưng chỉ bấy nhiêu vẫn chưa đủ để cầm chân “cơn đại dịch của thế kỷ”! Kiêng đường đến phát thèm nhưng nếu cuộc sống tẩm đầy stress thì bệnh tiểu đường không mời cũng chực chờ ngoài cửa. Bằng chứng là nhiều người không hề “hảo ngọt” theo nghĩa đen nhưng vẫn bệnh mới đau!

Chuyện gì cũng có lý do. Nhờ tiến bộ nhảy vọt trong mô hình nghiên cứu, thầy thuốc bây giờ đã hiểu rõ hơn về giấc ngủ.Giá trị của giấc ngủ không chỉ khu trú trong phạm vi phục hồi. Giấc ngủ là khoảnh khắc vô cùng quan trọng vì là lúc cơ thể thao diễn nhiều hoạt động đa dạng, tâm cũng như sinh lý, để chủ động bảo vệ sức khỏe. Giấc ngủ đầy đủ chất lượng thậm chí là một trong các yếu tố quyết định để phòng ngừa nhiều bệnh chứng nghiêm trọng. Bằng chứng là kháng thể được tổng hợp nhiều hơn, hồng cầu được tân tạo nhanh hơn, thực bào được huy động mạnh hơn, biến dưỡng được gia tốc gấp nhiều lần… trong khi gia chủ đang say giấc nam kha.

Đi xa hơn nữa chuyên gia ngành nội tiết ở Hoa Kỳ chứng minh mối liên hệ mật thiết giữa giấc ngủ và bệnh tiểu đường. Kết quả của một công trình theo dõi kéo dài hàng chục năm với cả chục ngàn đối tượng cho thấy người thường ngủ không đủ 5 giờ đồng hồ mỗi đêm dễ bị bệnh tiểu đường khi vượt qua độ tuổi 40, nếu so sánh với nhóm đồng niên ít khi mất ngủ.

Lý do rất đơn giản. Cảm giác mỏi mệt do ngủ không đủ khiến hệ thần kinh hiểu lầm là cơ thể thiếu năng lượng. Tuyến yên khi đó ra lệnh cho tụy tạng phóng thích nội tiết tố insulin nhiều hơn nhằm thoái biến chất đường để sinh năng lượng. Không sai về mặt cơ chế tác dụng nhưng tình trạng này nếu cứ lập đi lập lại quá thường do nạn nhân thiếu ngủ thường xuyên thì tụy tạng đến lúc nào đó phải kiệt lực. Bệnh tiểu đường khi đó bất chiến tự nhiên thành.

Thêm vào đó là tác dụng tự tăng đường huyết của tuyến thượng thận dù nạn nhân suốt đêm không ăn nhưng ngủ không yên vì mang công việc, nỗi lo, tính toán vào giấc ngủ. Đây chính là đòn bẩy khiến người phải đồng hành với stress sớm trở thành khách hàng thân thiết của khoa nội tiết. Bệnh tiểu đường loại này càng khó chữa vì bên cạnh rối loạn biến dưỡng còn là bàn tay đánh lén của căng thẳng thần kinh!

Ai cũng hiểu “Ăn được ngủ được là tiên, không ăn không ngủ mất tiền thêm lo”. Không riêng gì bệnh tiểu đường, nhiều căn bệnh khác không kém phần nghiêm trọng sở dĩ phát tán, từ cao huyết áp bước qua trầm uất, chỉ vì nạn nhân nhiều đêm không trọn giấc nồng do bàn tay đánh bồi suốt đêm của stress. Rất thường khi nhiều vấn đề trở nên phức tạp một cách oan uổng chỉ vì một điểm khởi đầu tương đối đơn giản nhưng không được giải quyết rốt ráo. Vướng bệnh tiểu đường vì ngủ không ngon, ngủ không đủ là một dẫn chứng rõ hơn ban ngày!

Nhưng nói thế không có nghĩa là phải trả giá quá cao vì phản ứng phụ của thuốc ngủ loại hóa chất tổng hợp. Thầy thuốc ở Âu Mỹ, nơi chắc chắn không thiếu thuốc đặc hiệu, ắt hẳn có lý do chính đáng khi đồng lòng trở về với hoạt chất sinh học như lactium, melatonin, valeriana, gaba… để an toàn tuyệt đối khi dùng dài lâu, thay vì chỉ an thần một chiều, thay vì mua giấc ngủ tạm bợ gượng ép dù biết là trái ngược với qui luật của thiên nhiên.

BS. Lương Lễ Hoàng

_________________________________