Friday, March 15, 2019

Texas ngày nay


6 lá cờ lịch sử của Texas

Với khoảng gần 29 triệu dân, đông dân hơn nước Úc và rộng hơn bất cứ quốc gia Châu Âu nào, Texas là một trong những tiểu bang thịnh vượng và phát triển nhanh nhất nước Mỹ trong đôi năm qua. Là tiểu bang lớn và đông dân hàng thứ hai nước Mỹ nằm tại khu vực Trung Nam Hoa Kỳ, Texas từng thuộc quyền các quốc gia như Tây Ban Nha, Mexico, Pháp trước khi tuyên bố độc lập từ Mexico vào năm 1836 để thành lập quốc gia Cộng Hòa Texas có chủ quyền lãnh thổ trước khi gia nhập Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Nhân kỷ niệm ngày độc lập Texas vào ngày 2 Tháng Ba vừa qua, mời các bạn cùng chúng tôi điểm qua đôi nét về tiểu bang Texas, nơi quy tụ rất đông đúc người gốc Việt tại Hoa Kỳ.


Lịch Sử:
Là vùng đất của những bộ lạc thổ dân da đỏ từ hàng ngàn năm, những người Tây Ban Nha đã đặt chân đến Texas từ đầu thế kỷ thứ 16 và xem như lãnh thổ của mình dù bỏ mặc nó hàng trăm năm. Ðến cuối thế kỷ 17, người Pháp từ Canada đổ xuống và mặc nhận vùng đồng bằng sông Mississippi là lãnh thổ của mình với ý định thành lập thuộc địa tại khu vực này. Việc tính toán sai hải trình và khu vực địa lý đã dẫn người Pháp đến vùng đất Texas, trước cả khi thành lập thuộc địa tại New Orleans, Louisiana. Khi biết được sự hiện diện của Pháp tại vùng đất của mình, Tây Ban Nha đã bổ nhiệm tướng Los Rios sang làm Thống Ðốc đầu tiên của Texas, khởi đầu chế độ thuộc địa không liên tục cho đến đầu thế kỷ 19. San Antonio là thành phố cư dân đầu tiên của Texas mà người Tây Ban Nha đã thiết lập. Năm 1821, Mexico giành được độc lập từ Tây Ban Nha và Texas trở thành lãnh thổ của Mexico.Những xung đột, phong trào phản kháng của người dân Texas đã diễn ra cho đến ngày 2 Tháng Ba năm 1836, Texas đã tuyên bố độc lập từ Mexico. Máu của người dân Texas đã đổ xuống để bảo vệ cho nền độc lập của mình qua những trận đánh khốc liệt tại Alamo, Goliad, San Jacinto với Mexico để chính thức trở thành quốc gia Cộng Hòa Texas. Sam Houston – vị tướng đã dẫn dắt người dân Texas đánh bại Mexico để bảo vệ nền độc lập của mình trở thành Tổng Thống đầu tiên của Texas.

Là một quốc gia có chủ quyền, nước CH Texas tồn tại 10 năm cho đến năm 1846, Texas sáp nhập và trở thành tiểu bang thứ 28 của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ nhằm tránh bị Mexico tấn công. Sự gia nhập này đã dẫn đến cuộc chiến tranh Mỹ-Mexico trong gần hai năm theo sau, Mexico bại trận phải ký hòa đàm công nhận chủ quyền của Texas.

Năm 1861, khi cuộc nội chiến Nam-Bắc xảy ra, Texas đã ly khai chính phủ liên bang để gia nhập Liên Minh các tiểu bang miền Nam (Confederacy), rồi buộc phải quay lại cùng liên bang sau khi nội chiến kết thúc để lại là tiểu bang Texas từ năm 1870 cho đến nay. Tên của công viên giải trí Six Flags có thể xem như thể hiện cho chiều dài lịch sử của Texas, vùng đất đã từng trải qua sáu ngọn cờ, hay sáu thời kỳ khác nhau kể từ những ngày đầu được người Châu Âu đặt chân đến: là thuộc địa Tây Ban Nha, Pháp, Mexico, trở thành nước Cộng Hòa Texas đến Liên Minh Miền Nam và rồi trực thuộc Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.

Kinh Tế:
Texas là tiểu bang có nền kinh tế đứng hàng thứ nhì Hoa Kỳ xét theo tổng sản lượng nội địa GDP. Nếu xem Texas như một quốc gia riêng thì nền kinh tế của Texas cùng Canada ngang ngửa ở hạng 10 thế giới, trên cả các quốc gia như Nga, Úc, Nam Hàn, Mexico… Dù đứng sau nền kinh tế tiểu bang California, kim ngạch xuất cảng của Texas cao hơn kim ngạch của California và New York cộng lại, đứng đầu về xuất cảng của nước Mỹ trong suốt 16 năm qua. Texas là đại bản doanh của khoảng 50 trong số 500 tập đoàn lớn nước Mỹ, có khoảng 1,400 hãng nước ngoài và 2.4 triệu tiểu thương đang hoạt động, có lực lượng nhân công đông đảo là khoảng 13 triệu người, cũng cao hàng thứ nhì nước Mỹ

Các kỹ nghệ chính của Texas có thể kể như năng lượng (dầu khí và khí đốt), kỹ nghệ cao cấp, quốc phòng, canh nông, thể thao… Texas có cả một hệ thống điện phục vụ riêng cho tiểu bang, chiếm một trong ba mạng điện quốc gia Hoa Kỳ (mạng miền Ðông, mạng miền Tây và mạng Texas) đang hoạt động để cung cấp cho các kỹ nghệ chính yếu và tiêu dùng của người dân. Texas liên tục được xem là tiểu bang phát triển kinh tế hàng đầu của nước Mỹ trong vài năm qua, chỉ trong năm 2018 đã tạo thêm khoảng 350 ngàn việc làm. Kinh tế mạnh, hạ tầng tốt, cơ cấu pháp luật chặt chẽ, thuế thấp, nhân công dồi dào, giá cả sinh hoạt phải chăng…, đó là những yếu tố khiến nhiều hãng cùng người dân các tiểu bang khác dời về Texas trong thời gian qua.

Tuy nhiên cũng ghi nhận thêm rằng, dù là một tiểu bang hùng mạnh về kinh tế, nền y tế và giáo dục tiểu bang bị xếp hạng khá thấp – cùng ở thứ hạng 38 và 37 (theo US News) khi người dân tiểu bang không có bảo hiểm cao, phẩm chất dịch vụ y tế, y tế cộng đồng thấp cũng như phẩm chất giáo dục cùng tỉ lệ người tốt nghiệp trung học thấp. Tiểu bang đã cắt giảm ngân sách cho y tế và giáo dục trong những năm qua.

Chính trị:
Ðặt thủ phủ tại thành phố Austin, chính phủ Texas hoạt động theo hiến pháp Texas, hiện nay đứng đầu là Thống Ðốc Greg Abbott thuộc đảng Cộng Hòa. Ðược xem là một tiểu bang “đỏ” , tức mang xu hướng thiên về đảng Cộng Hòa khi nắm đa số tại Quốc Hội tiểu bang, Texas từng là tiểu bang thuộc đảng Dân Chủ với thế áp đảo, giữ ghế Thống Ðốc và là khối đa số quốc hội tiểu bang cho đến năm 1994, năm Thống Ðốc Ann Richards thuộc đảng Dân Chủ thất cử trước George W. Bush – người trở thành Thống đốc Texas và Tổng thống Hoa Kỳ về sau, kết thúc ưu thế của đảng Dân Chủ tại đây trong nhiều thập niên trước.

Cả hai Thượng Nghị Sĩ đại diện tiểu bang Texas tại Thượng Viện Liên bang hiện nay đều thuộc đảng Cộng Hoà và con số dân biểu Hạ Viện Liên Bang là 23 CH so với 13 DC. Cũng vậy, hiện chính quyền các cấp tiểu bang và địa phương thuộc quyền kiểm soát đảng Cộng Hòa. Tuy nhiên những thành phố lớn và chính yếu của Texas như Austin, Houston, Dallas lại có xu hướng nghiêng về đảng Dân Chủ nên phần lớn các dân biểu Hạ viện liên bang thuộc đảng Dân Chủ đã đắc cử từ các quận hạt cử tri tại các khu vực thành phố này.

Qua các cuộc bầu cử vừa qua, xu hướng ủng hộ đảng Dân Chủ đang từng bước trở lại với Texas vì trong hai năm qua, Hạ Viện Texas đã tăng thêm lên 15 người với 83 dân biểu thuộc đảng CH và 65 dân biểu đảng DC hiện nay, đồng thời Thượng Viện tiểu bang đã tăng thêm một nghị sĩ với 19 CH và 12 DC.

Cộng đồng người Việt Texas:
Theo các số liệu từ Cơ Quan Dân Số liên bang, Texas có khoảng 276 ngàn người Việt đang cư ngụ và làm việc tập trung phần lớn tại các thành phố lớn của Texas như Houston, Dallas, Austin (số liệu từ US Census – ACS 2017). Cộng đồng người Việt tại Texas đông thứ hai tại Mỹ, theo sau California và Houston là thành phố đông người Việt hàng thứ ba trên nước Mỹ, theo sau hai thành phố San Jose và Garden Grove tại California. Nếu xét theo đại đô thị thì Houston và Dallas-Fort Worth nằm trong cụm năm đô thị tập trung người Việt đông đảo nhất cùng với Los Angeles, San Jose và San Francisco. 




Ghi nhận riêng thì người gốc Việt tại Houston mạnh về hoạt động thương mại và dịch vụ với các trung tâm thương mại sầm uất còn người Việt tại Dallas-Fort Worth và Austin thiên về các công việc hãng xưởng, công chức và tiểu thương nhỏ.

Theo xu hướng chung thì trong vài năm qua đã có không ít người Việt dọn từ các tiểu bang khác về Texas vì lý do kinh tế Texas phát triển, công việc làm gia tăng và thị trường địa ốc, vật giá sinh hoạt phải chăng như đã nói trên.

Không có số liệu chính xác về số người Việt đã dọn về Texas từ các tiểu bang khác, tuy nhiên cũng qua các số liệu Census thì nếu năm 2011, Texas có 228 ngàn người Việt thì đến nay ước tính đã có khoảng hơn 276 ngàn người, tăng thêm gần 50 ngàn người. Cộng đồng người gốc Việt Texas năng động trong nhiều hoạt động khác nhau, hiện diện trong hầu hết các lãnh vực tư nhân và chính phủ. Các thế hệ tiếp nối của người Việt đã gặt hái được nhiều thành công trong học vấn và nghề nghiệp, đang và sẽ góp phần cho sự phát triển và thịnh đạt của tiểu bang này.


ĐYTDallas, TX
Nguồn: http://baotreonline.com/texas-ngay-nay/
__________________________________

No comments:

Post a Comment