Paul Kalanithi - Khi hơi thở hóa thinh không

Hồi ký của bác sĩ qua đời ở tuổi 37

Lê Hữu Nam

Trong cuốn sách duy nhất của cuộc đời ngắn ngủi, bác sĩ Paul Kalanithi gửi gắm tình yêu, mơ ước và chọn lựa cuối cùng khi đối diện cái chết.

Bác sĩ Paul Kalanithi sinh ngày 1/4/1977 tại New York (Mỹ) và mất ngày 9/3/2015, sau hai năm được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi. Trước khi trở thành bác sĩ giải phẫu thần kinh, Paul học ở các Đại học Stanford và Cambridge (Mỹ) để lấy bằng Văn học Anh và chứng chỉ nghiên cứu Y khoa. Hồi ký của anh - cuốn Khi hơi thở hóa thinh không (When breath becomes air) - được xuất bản sau khi Paul qua đời.

Sách là nhật ký hành trình đi đến cái chết của Paul Kalanithi, người mắc bệnh ung thư khi đang ở gần đỉnh cao sự nghiệp. Sách dài 235 trang với hai phần chính là: Khởi đầu với một sức khỏe hoàn hảo và Không dừng cho tới chết hàm chứa những thông điệp tích cực về cuộc sống.
Theo cách lý giải nào đó, thường mỗi cuộc đời trong chúng ta được bắt đầu từ những ước mơ - đam mê - kỳ vọng và mong muốn mọi thứ được tiếp diễn một cách êm đềm. Thế nhưng, nối tiếp sự kỳ vọng lại là khổ đau – sụp đổ - hy vọng. Với Paul, điều chờ đợi anh là sự sụp đổ khi một ngày mỗi hơi thở, mỗi phản ứng của cơn đau trở thành thước đo cho sự sống của anh.

Bằng ý chí và niềm tin, từ những trang viết chân thật, Paul Kalanithi đưa ra quan niệm sống: đôi khi con người có thể xoay ngược lại tiến trình không mong muốn nếu biết chấp nhận sự khởi đầu bằng "sụp đổ"” để đến phút cuối cùng vẫn giữ lại được những ước mơ.

Sinh ra trong gia đình người Mỹ gốc Ấn có truyền thống hiếu học, Paul Kalanithi từ nhỏ đã say mê văn chương và sách vở, suốt thuở thiếu thời anh nuôi giấc mơ trở thành nhà văn. Nhưng lúc trưởng thành, khi đã có một tấm bằng về văn học và giấc mơ viết lách còn đó, Paul lại chọn trở thành bác sĩ phẫu thuật thần kinh.

Nhiều năm theo đuổi nghề Y, Paul Kalanithi chứng minh được thực lực, tài năng qua những cống hiến được ghi nhận. Bước qua tuổi ba mươi, để đi đến giấc mơ lớn hơn, Paul còn cả chặng đường gian nan kéo dài 7 năm để hoàn thành chương trình bác sĩ nội trú của Đại học Yale. Được vợ khích lệ, Paul tiếp tục đốt cháy những năm tháng sung mãn nhất cuộc đời mình. Không chỉ tập trung nâng cao tay nghề với lịch làm việc hơn mười tiếng đồng hồ mỗi ngày, Paul còn nhận ra ý nghĩa sâu xa hơn cho việc trở thành một bác sĩ giỏi. Để đưa ra quyết định cuối cùng với bệnh nhân của mình, bác sĩ sẽ phải lắng nghe câu chuyện của mỗi người qua bệnh án, sau đó tìm cách dành lời khuyên hữu ích nhất với bệnh nhân hay gia đình họ trong hoàn cảnh sự sống chỉ tính từng ngày. Khát vọng được sống và ước muốn thực hiện những gì còn lại của bệnh nhân luôn là điều khiến Paul day dứt.

Đột ngột mắc bệnh ung thư, bầu trời gần như sụp đổ trước Paul cho đến khi anh chấp nhận quay lại cuộc sống với tinh thần mới, con người mới: một bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Sau khi vợ chồng Paul quyết định có con ở thời điểm khối u chưa di căn, anh hoàn thành nốt chương trình bác sĩ nội trú với tinh thần thép. Dù trước đó chưa bao giờ chuẩn bị đối mặt với nghịch cảnh tương tự, anh tự nhủ: "Có phải căn bệnh hiểm nghèo là món quà hoàn hảo cho chàng trai trẻ, người hằng mong thấu hiểu cái chết sao?”.

Kết nối với bệnh nhân trong vai trò bác sĩ, đồng thời cũng là một bệnh nhân chiến đấu với tử thần, Paul có thêm kinh nghiệm để cứu chữa người khác và giúp bản thân cải thiện bệnh tình. Hai năm trôi qua từ ngày mắc bệnh, Paul hiểu rằng cuộc sống giờ đây là những cuộc chạy đua. Cố gắng sống với năng lượng tích cực ở thời kỳ cuối của căn bệnh, Paul nhẹ nhõm tận hưởng những ngày còn lại bên gia đình và thực hiện những điều anh mong muốn xưa kia. Paul bắt tay vào việc viết lách, đồng thời chào đón con gái anh Cady ra đời trong niềm vui.

Khi hơi thở hóa thinh không là cuốn sách duy nhất Paul để lại cuộc đời này, nhưng là một món quà ý nghĩa cho những người ở lại, cho những ai cần vào niềm tin và tình yêu cuộc sống. Qua những trang viết, Paul Kalanithi cho người đọc cảm giác được vỗ về bởi vòng tay ấm áp của gia đình, ánh mắt quan tâm từ bạn bè, đồng nghiệp và cái nắm tay thấu hiểu giữa bác sĩ với bệnh nhân.

Ở phần lời bạt cuối sách, vợ anh - chị Lucy Kalanithi - viết về thời khắc cuối cùng của chồng với hình ảnh xúc động và yên ả: "Căn phòng đầy ắp yêu thương, tựa như rất nhiều kỳ ngày lễ cuối tuần mà chúng tôi chia sẻ những năm qua. Tôi vuốt tóc, thì thầm ‘Anh là chàng Paladin dũng cảm’ - tên thân mật mà tôi đặt cho Paul - và hát nhẹ nhàng bên tai anh bài thơ chúng tôi sáng tác vài tháng trước với thông điệp ‘Cảm ơn anh vì đã yêu em'…”

Lê Hữu Nam - (VNE)

_______________________________________________