Ký Ức Mùa Hạ

Irene

Hè về! Nắng vàng xôn xao. Trời trong xanh mênh mông. Mây trắng bồng bềnh trôi. Dòng sông êm xuôi lững lờ trôi. Trên những cành cây, phượng  đang khoe sắc. Các chú ve lục đục thức giấc sửa soạn lại dàn nhạc để chuẩn bị cất tiếng hát… Học sinh hớn hở bước vào hè…

Tuổi thơ của tôi là những ngày hè chói chang, buổi trưa trốn ngủ theo các bạn cùng xóm đi hái trứng cá hay khoèo keo hoặc vơ vẩn hái hoa bắt bướm ở những lùm cây mọc dại ở ven đường, ở xóm Nhà Đèn hay phía sau trường Ấu Triệu. Những buổi chiều, cùng với cả nhà đi tắm biển, tha hồ đùa nghịch trên bãi cát, bắt còng, xây lâu đài cát… hoặc thả hồn theo những con diều bay lượn trên bầu trời xanh. Những buổi tối sáng trăng cùng nhau chơi trốn tìm hay chơi rồng rắn… mãi mê cho đến khi mẹ gọi về ngủ mới ngừng.

Khi bước vào Trung Học, các trò chơi tuổi nhỏ lùi xa. Tôi bắt đầu có những suy tư vu vơ…

Ai đã đi qua một thời của tuổi học trò mà không bồi hồi khi ngắm nhìn hoa phượng nở. Mùa phượng gợi cho tôi rất nhiều ký ức của những ngày hè.

Có lẽ mùa hè mà tôi bắt đầu biết cảm nhận, biết suy tư, đó là mùa hè năm tôi học lớp 11 trường Nữ Trung Học Qui Nhơn. Những năm đó, lớp 11 phải qua kỳ thi Tú Tài Bán Phần. Những ngày cuối của năm học, chúng tôi ráo riết ôn tập, luyện thi… trong tâm trạng lo lắng cho kỳ thi sắp tới cho nên mỗi khi đi trên đường bắt gặp đâu đó những chùm hoa phượng đỏ là lòng tôi lại thấp thỏm, lo âu cho kỳ thi sắp đến!

Cho đến bây giờ tôi vẫn còn cảm nhận bồi hồi hay xao xuyến khi nghe giai điệu quen thuộc bài Nỗi Buồn Hoa Phượng của nhạc sĩ Thanh Sơn

Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn.

Chín mươi ngày qua chứa chan tình thương…

Màu hoa phượng thắm như máu con tim,

mỗi lần hè thêm kỷ niệm…

Ở Qui Nhơn có lẽ con đường trồng nhiều cây phượng nhất đó là con đường Cường Để. Con đường vốn tĩnh lặng bởi hai bên đường là công sở nhưng khi mùa hè đến, hoa phượng nở đỏ rực cả một góc trời nổi bật trên nền lá xanh tươi. Sự tương phản giữa màu đỏ rực của hoa và màu xanh mát của lá thêm vào đó là tiếng ve vang dội làm cho người qua đường thấy lưu luyến dừng lại ngắm nhìn…

Rồi trong lúc bận rộn thi cử, tôi quên đi màu hoa phượng đang rực lên dưới ánh nắng chói chang của ngày hè.

Sau khi thi xong, với tâm trạng chờ kết quả… lúc này rỗi rảnh, tôi thường cùng các bạn thơ thẩn dạo chơi trên những con đường rợp bóng mát của hàng cây… nghe râm ran tiếng ve trong những khóm phượng hồng mà mơ mộng vẩn vơ hay lo lắng cho tương lai của mình.

Thế rồi cuối hạ… hoa phượng rụng đỏ, trải thành một tấm thảm đỏ quanh gốc cây… Giọng các chú ve bắt đầu “khàn”, hát không còn trong trẻo như những ngày đầu vào hạ. Học sinh bỏ lại sau lưng những ngày hè, những chùm phượng… quên luôn cả tiếng ve. Chẳng biết có ai đó còn nhớ đến màu hoa phượng như nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông không

Hoa phượng rơi đón mùa thu tới

Màu lưu luyến nhớ quá thu ơi

Ngàn phượng rơi bay vương tóc tôi…

Riêng tôi vẫn nhớ mùa hè năm đó khi anh của người bạn tôi đi học xa trở về, rất ngạc nhiên khi thấy tôi, cô bé năm xưa nay đã lớn!

Đó là lần đầu tiên, tôi đi chơi… Cả ba chúng tôi đi dạo dưới những tán phượng rợp mát mà thấy tâm hồn mình lâng lâng bay bổng. Tôi nhớ là chúng tôi ríu rít bên nhau còn anh ấy chẳng biết nói gì? Trên đường thỉnh thoảng, anh cúi xuống nhặt những cánh hoa rơi đưa cho tôi với ánh mắt rất ư là dịu dàng… Có một chút gì đó bâng khuâng len lén vào hồn tôi. Một cơn mưa đột ngột đến cả ba chúng tôi vội đụt mưa dưới tán phượng. Anh lấy tay che mưa cho hai đứa. Mưa làm ướt áo, làm mềm lòng… Nhưng rồi cũng chỉ là thoảng qua. Chỉ là vơ vẩn theo những ngày hè. Cho nên khi hoa phượng rụng hết là chúng tôi cũng chia tay nhau. Anh vào quân trường, Thủy vào ngân hàng, tôi tiếp tục học lớp 12… Mãi cho đến sau năm 75 tôi mới gặp lại anh sau khi anh đi tù trở về.

 

Có những mùa hạ bom đạn rền vang át cả tiếng ve. Đó là hè năm 1972, cuộc chiến bùng lên khốc liệt! Cả thị xã nhốn nháo! Di tản và thi cử chiếm hết thời gian và suy nghĩ của tôi. Không còn thấy mùa hè dịu êm? Không còn nhớ đến màu phượng? Không còn lắng nghe tiếng ve? Thỉnh thoảng nếu có là chỉ thoảng qua mỗi khi thoáng thấy đâu đó trên đường hoa phượng nở nhưng lúc này màu đỏ chỉ là màu của sự âu lo…

Mùa hè năm 73 tôi ra Huế. Có thể nói không đâu mang đậm ấn tượng sắc màu vào Hạ như ở Huế. Những ngày vào hè, phố phường Huế rực rỡ sắc đỏ của hoa phượng. Dường như nắng càng gắt thì loài hoa này lại càng đỏ, càng tươi tắn dưới khoảng trời xanh, tạo nên một vẻ đẹp xao xuyến đến nao lòng.

Đi dưới những hàng cây phượng của những con đường trong Thành Nội hay con đường bên kia cầu Trường Tiền hoặc lối dẫn vào chùa Thiên Mụ… ngước nhìn lên những chùm hoa đỏ rực thấp thoáng sau những tán lá xanh non ẩn hiện phía sau mảng trời xanh biếc… các màu sắc tươi tắn đan xen hài hòa. Một làn gió man mác thổi từ Sông Hương ngược lên, tạo cho tôi một cảm giác mát mẻ, dễ chịu giữa những ngày hè nóng nực.

Huế có những con đường mà khi đi ngang qua thấy rợp mát bởi những chùm phượng đỏ khổng lồ và suốt đoạn đường chỉ nghe toàn tiếng ve râm ran. Vào dạo đó, đường sá hầu như không có nhiều tiếng động cơ của xe cộ, nhất là xe máy nên các chú ve tự do thi nhau hát xướng suốt ngày.

Một điều thú vị nữa là Mùa Hè thường có những cơn mưa rào chợt đến, chợt đi… nên khiến cho hoa phượng như được tắm gội, màu đỏ lại càng thắm hơn, tươi dịu hơn. Trời đất, cảnh vật cũng trở nên dịu mát.

Đường phượng bay mù không lối vào.

Hàng cây lá xanh gần với nhau…

(Mưa Hồng - TCS)

Ở Huế có những con đường trồng toàn phượng đỏ. Hàng cây hai bên đường, tán cây xòe rộng như cúi đầu vào nhau thật gần rợp mát cho cả một đoạn đường dài…

Sau này tôi mới biết, Huế có những con đường được mệnh danh là “Đường Phượng Bay”. Có người cho rằng đó là đường Đoàn Thị Điểm. Có người lại cho rằng Đường Phượng Bay là đoạn đường từ cầu Trường Tiền lên đến cầu Bạch Hổ.

Mùa hè ở Huế đã để lại trong tôi nhiều kỷ niệm êm đềm mà mỗi khi nghĩ đến tôi lại thấy trong lòng dâng lên một nỗi buồn và nhớ đến hình bóng một người quen đã nằm xuống.

Gần đây, tôi có dịp đến Huế vào những ngày hè. Bây giờ thì Huế đông đúc, nhộn nhịp và nóng bức hơn xưa nhiều. Tôi dạo phố phường vào cuối buổi chiều nắng dịu. Huế vẫn còn có những con đường chiều về yên tĩnh đến lạ thường… Nắng đã tắt, bầu trời xanh nhạt, thỉnh thoảng xuất hiện những đám mây hồng nhạt. Dòng Hương Giang lững lờ trôi. Tôi còn bắt gặp nhiều sắc màu: Màu vàng của hoa Hoàng Điệp. Khắp nẻo đường bên sông An Cựu, Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng… cánh hoa hoàng điệp rụng đầy gốc cây, trải dài cả một khoảng đường tạo nên tấm thảm hoa vàng đẹp tuyệt!

Những hàng cây phượng tím, bằng lăng… Sắc màu tím của phượng điểm xuyết vài nét chấm phá nhẹ nhàng giữa ngày hè và màu tím hồng thanh tao của hoa bằng lăng càng tô điểm, góp phần  thêm sắc màu vào hạ cho Thành Phố Huế thêm nhiều vẻ đẹp mơ mộng và nên thơ.

Khi tôi đã là giáo viên trong sân trường có trồng vài ba cây phượng. Mỗi lần hè đến, tôi vẫn thả hồn theo màu phượng. Những ngày cuối của năm học, khi chia tay với các em học sinh cuối cấp, tôi lại thấy lòng mình chùng xuống một nỗi buồn “ly biệt” khi mà sắp phải tạm biệt các em! Mỗi chiều tan trường, tôi thường ngồi nán lại một mình trên chiếc ghế đá trong sân. Xung quanh thật yên ắng, tôi lãng đãng ngắm những chùm phượng đang ra hoa mà thầm nhủ rằng sao mà năm học trôi qua nhanh quá!… Rồi lại suy nghĩ quẩn quanh… nhận ra rằng đời người giáo viên như những vòng tròn đều đặn…

Rồi đến mùa hè cuối cùng của người giáo viên. Trong buổi tiệc chia tay, tôi lặng nhìn ngôi trường, lớp học và tất cả đồng nghiệp, rồi nói lên cảm xúc trong giây phút cuối như nói với chính mình:

“… Ai cũng có một thời. Một thời để thực hiện những ước mơ, những hoài bão. Một thời để cống hiến, để hết lòng phụng sự… nhưng không ai giữ mãi được tuổi thanh xuân, cũng như không ai có thể giữ mãi mùa hoa phượng… cho nên có lúc phải dừng lại…”.

  

Tôi vĩnh viễn từ biệt mái trường lui về cuộc sống “an nhàn”!

Và hôm sau, tôi rời Qui Nhơn như người trốn chạy một quá khứ đẹp và đau buồn! Tôi ra đi, bỏ lại tôi, bỏ lại căn nhà, bỏ lại những con đường, bỏ lại những mùa hạ, bỏ lại những buồn vui của một thời…

Từ đó đến nay, tôi không còn có dịp để thơ thẩn hay ngắm nhìn những sắc màu khi đất trời vào hạ.

Giờ thì khi đã vào Sài Gòn ở hẳn, thì lại càng không có một cảm nhận gì hết về mùa hè đến hay đi. Cũng chẳng thả hồn theo màu đỏ của phượng vĩ, lãng đãng theo màu tím của bằng lăng hay thẩn thờ cùng biển xanh và mây trắng…

Dường như tôi không còn nhớ! Hay tôi không muốn nhớ những tháng ngày hạ đẹp? Tôi không còn là tôi của những năm tháng ấy nữa! Tất cả đã xa rồi! Có còn lại chăng là những hoài niệm trong ký ức của những Mùa Hè xưa cũ. Thế nhưng có lúc nào đó chợt hiện lên trong nỗi nhớ… tôi lại liêu xiêu… một mình đờ đẫn nhìn ra ngõ vắng hay thẩn thờ ngắm từng giọt mưa tí tách rơi trên lá… của cơn mưa chiều đến muộn.

Sài Gòn, tháng sáu - 2013

Irene