TRAI ĐƯỜNG – ĐẠO THIỆN PHÒNG . (#1)

Author : RongChơi

Có thực mới vực được Đạo. Mở màn là cảm thấy…no nê rồi. Đúng vậy! Đoạn tạp nham này cũng chỉ xoay quanh cái nơi mà ngày nào không đến là tôi…đi cúng không nổi.

Cách Văn phòng Nữ Đầu Sư Đường chừng 5 phút đi bộ, Trai đường là nhà bếp trong nội ô Tòa Thánh, nơi để nạp năng lượng cho ban bộ lễ nhạc đồng nhi và ban nhà thuyền, ban thợ sơn, ban kiến trúc, người công quả...Hồi xưa mấy bàn ở góc nhà trên là dành cho các vị Chức sắc đang phiên trực nghi lễ.

Chẳng có tiếng kẻng báo giờ cơm nhưng ai cũng tới đúng giờ, 11h trưa. Trên các dãy bàn dài xếp nhiều mâm cơm, mỗi mâm 6 người. Tiếng đọc kinh vang vang của nhóm đồng nhi mở màn cho bữa cơm, các bàn khác thường im lặng chắp tay nghe Kinh Ăn Cơm, sau khi niệm danh Thầy, tất cả ngồi xuống cầm đũa. Các bữa cơm ở Trai đường lúc nào cũng khoảng gần trăm người mà tôi vẫn nghe được tiếng chim ríu rít chuyền trên các xà ngang dưới mái Trai đường bởi đũa và muỗng trên tay mọi người khua cũng khẽ khàng với lời nói cười nhẹ nhàng trong bữa cơm đạm bạc.

Ở Sài Gòn có Nhà Hàng Việt Chay trong khuôn viên Vĩnh Nghiêm Tự, một người Đạo Cao Đài đã đến thưởng thức và rất thích không gian của nhà hàng này, vừa cảm nhận vị ngon của món ăn chay tịnh, vừa nghe tiếng kinh trì trầm lắng sâu xa nên người ấy có một ý kiến rất hay “Phải chi mình có điều kiện sửa khu trai đường của Tòa Thánh lại như khu nhà ăn, nhà hàng ngay trong nội ô, cách tổ chức cần phải nâng cấp theo trình độ tiến hóa của nhân sanh. Đi ăn chay, vừa học đạo, tránh sát sanh, vừa thường thức văn hóa, hội họa, thơ ca, âm nhạc, như vừa ăn vừa thiền. Nghĩa là tới đi nhà hàng cũng tu, cũng như đi chùa.”

Tôi rất đồng ý nhưng ngẫm nghĩ…cái ngon của Trai Đường là ở chỗ…thanh đạm mùi Đạo vị, không biết khi sửa sang khang trang, món ngon vật quý, chén thanh ly đẹp có làm…phai cái hương nguyên sơ của Đạo thiện phòng hay không? tôi sợ mình làm mòn đi những tiếng đũa tre mộc mạc thô sơ bên chén sờn ly mẻ. Tôi e ngại những tiện nghi hiện đại sẽ làm …lạc lõng những con chim núp nắng dưới mái ngói Trai đường cũ kỹ, khi đó thì tôi sẽ tiếc lắm, tiếc vô cùng.

Bữa cơm ở Trai đường rất đơn giản, nguồn thực phẩm là từ các sở công quả của Đạo trồng tỉa, phân bón chỉ là chút tro than nhà bếp ủ phai để bón nên cây trái cũng hiền lành, thêm vào đó mỗi chiều có một người công quả ra chợ Long hoa hái ...những rau củ bán không hết của bạn hàng để chở về Trai đường bổ sung vô kho lương thực, bởi vậy món chay nơi đây ngon với một hương vị khác, một mùi Đạo rất riêng mà không nơi nào có được và cũng không thể nào tái tạo được nếu lỡ làm mất đi.

Tôi xem truyện Tây Du Ký, hồi Tôn Ngộ Không đánh bật gốc cây Nhân sâm của Trấn Nguyên Đại Tiên ở Ngũ Trang Quán, bị Ông ấy bắt đền, hẹn 3 ngày không cứu sống cây thì đốt cháy mấy thầy trò Đường Tăng. Trước khi từ giã đi tìm thuốc cứu cây, Tôn Ngộ Không căn dặn Trấn Nguyên phải phụng hầu Đường Tam Tạng một ngày 3 bữa cơm, 6 bữa nước, nếu thiếu một bữa là…miễn đền cây luôn. Tóm lại là người tu cũng cần ba bữa no lòng mới có sức tụng kinh, vậy mà Trai đường chỉ có 2 bữa trưa và chiều, nước thì kèm theo sau khi ăn cơm, vậy có thể gọi thành bữa nước được không?

Sẵn bán than, tôi rao thêm mấy ký nữa cho…thèm chơi các món độc chiêu ở Trai Đường mà tôi nghĩ hiếm nơi nào có được trừ các cơ sở Đạo như Vạn Pháp Cung hay Trí giác Cung mà thôi, chỉ những nơi nổi tiếng…đông người Đạo công quả thì may ra mới có bởi kể ra thì người bên ngoài khó có ai kiếm ra nổi. 

Gỏi chuối cây, không phải gỏi bắp chuối đâu, ai cũng biết cây chuối chỉ ra buồng một lần, hễ hạ quày chuối xuống thì đốn cây làm rau luôn cho gọn vườn, nhường chỗ cho cây con mau lớn. Nhà ai nuôi vịt thì băm chuối cây trộn cám cho ăn độn, còn chuối cây ở Trai đường là…đặc sản, những bẹ chuối già nua bao ngoài được lột bỏ, tước bớt xơ rồi bào mỏng ngâm vào thau nước khế chua cho rửa nhựa chuối, sau đó trụng sơ mớ chuối đó, vắt ráo rồi trộn với nước dầu giấm, muối, đường, rau răm và vài lát ớt là thành gỏi chuối cây, có khi mới vào mùa đậu phọng thì còn chút đậu hạt rang vàng đâm vụng để bổ sung chất béo cho những thực khách gầy nhom thiếu đủ thứ ( nên cũng thích đủ thứ như tôi đây ). 

Nói thỉnh thoảng có đậu phọng rang vì cứ phơi khô đậu xong là đem ép dầu hết, để dành cho nhà bếp xào nấu cả năm, chẳng mấy khi chừa lại để bỏ vào món này món kia cho mọi người nhai nhóp nhép đâu. Bởi vậy giấc mơ kẹo đậu phọng trong bẹ chuối vẫn chỉ là giấc mơ, mà chẳng có ai mơ giữa ban ngày, nhất là ngay giờ cơm đâu phải không?

Nói thêm vài món liên quan tới rau chuối, đó là cháo khuya. Sau khi hành tang lễ xong, gia quyến trong vùng quê thường đãi đồng Đạo lót lòng để có sức đạp xe hay cuốc bộ về nhà lúc đêm khuya. Không hiểu tại sao chữ cháo và rau đứng với nhau thấy xứng đôi thật, mỗi lần nhớ lại mà tôi tưởng như ngay trước mắt là dĩa rau chuối ghém với rau quế, húng lũi, húng cây…ngất ngây chén cháo lỏng bỏng mấy đầu nấm rơm thơm lựng vị ngọt bùi của chất gạo rang vừa chín tới.

Biết là lạc đề nhưng tôi vẫn chui đầu vô…bụi chuối bàn thế thái nhân tình một tí (ai có sợ ma bụi chuối thì xin nhảy qua…bụi khác nhưng cuối vườn là bụi tre đó, kẽo kẹt giữa khuya, trăng treo mắc võng cho về nằm chơi).

Cây chuối với cả quày chín vàng như nhuộm nắng mấy tháng, lá nõn xanh mát sau hè, che mưa cho mấy đám rau chóc mọc dại quanh chân, rồi cái thân chuối cũng nhiều hữu dụng vậy mà người ta cữ…cái tên của chuối, tết không dám xếp mấy nãy chuối căng tròn lên dĩa sợ…chúi cả năm. Người ta chỉ dành nãi chuối để trên bụng người mất, có lời giải thích rằng dằn lên như vậy để tránh linh miêu (con của mèo và rắn) nhảy qua làm xác người bật dậy kiểu quỷ nhập tràng. Thiệt là tin không nổi nhưng đã thành lệ rồi, giờ ai chết cũng…đem nãi chuối theo (còn người thân và vàng bạc…thì bỏ lại hết). Chung tình với con người (và khỉ) đến vậy là cạn tàu chuối rồi, thôi thì…quay trở lại Trai đường uống trà nói chuyện tiếp.   

Trước tiên mời dùng trà nấu từ…râu của cây Thiềm Thục Ngọc (nói theo nông dân cho gọn, dễ nhớ là…trà râu bắp), trà này cũng một đặc sản của nơi đây. Thường sau bữa cơm trai đường ai cũng ghé nồi nước trà râu bắp nghi nhút khói thơm ở góc sân do một bác công quả đứng khuấy cái gáo dừa cán dài và rót liên lục vào chén cho mọi người, miệng ông cười vui vẻ, chắc bởi nụ cười móm mém này nên mỗi khi uống nước xong, tôi thấy nhẹ cả lòng (bữa cơm lưng lưng gặp nước ấm nên trôi êm, cảm giác đoi đói sắp len về)

Lỡ uống trà rồi nên thôi đành ngưng việc kể thêm mấy “món ngon vị lạ của Đạo thiện phòng”, hẹn dịp khác tôi sẽ giới thiệu mọi người những “sơn trân sông rạch vị” như rau sâm mọc trên núi Bà, đọt bông lục bình nấu canh chua,…trước khi chấm dứt, tôi cũng còn luyến tiếc món…sả dầm lá me đất với muối ớt (ai cũng biết xứ Tây ninh nổi tiếng món muối ớt nên có bao nhiêu là thứ ngon đi kèm theo: bánh tráng trộn muối ớt, riêng khoai mì và củ lùn chấm muối ớt là món ruột của nông dân tôi).

Chủ đề chính “Có thực mới vực được Đạo”, đi lòng vòng nãy giờ chỉ mới chui ra khỏi chỗ “có thực”. Bây giờ đội nón lá băng qua đại lộ Bình Dương là vô cửa Báo Ân Từ để kiếm Đạo. Đây mới là chuyện chính. Cái câu “Có thực mới vực được Đạo” nghe sơ qua thấy đặt việc “ăn” lên hàng đầu cảm giác ngồ ngộ, cái việc bình thường nạp năng lượng mỗi ngày mà cũng đi trước cái Đạo cao cả mênh mông. Coi vậy mà…đúng.

Ăn để làm gì? Để sống. Sống thế nào? Sống cho phải Đạo.

Đơn giản vậy sao?
 

Chừng hai mươi phút sau tiếng kinh Khi Ăn Cơm Rồi, Trai đường trở lại im vắng, chén đũa sạch sẽ cũng nằm phơi nắng lim dim trên cái chạng ngoài sau bếp. Đám rau muống trổ bông tim tím rướng cái đọt bò lên chân kệ úp nồi, mấy cái lá hơi rũ vì hanh nóng giữa ban trưa.

Trời đứng bóng, trống canh điểm 12h vừa dứt thì tiếng chuông nhập đàn ngân nga làm rung rinh mặt nước trong cái lu làm hơi lao xao ánh mặt trời soi trực diện. Tiếng đờn cò rao ò e rồi vô nhịp ngọt ngất, đồng nhi bắt kinh cúng nghe trong veo như ai treo một chùm chuông gió ở đầu cành cây.

...
  

( còn tiếp phần #2)

RongChơi .

_____________________________________________________