Bạn biết gì về bệnh Tiểu đường type #2 . ?

Trong những năm gần đây, đái tháo đường (ĐTĐ) đang ngày càng trở nên là vấn đề lớn đối với giới y khoa cũng như đối với cộng đồng. Điều đó hoàn toàn có căn nguyên xác đáng:


Thứ nhất: bệnh đang gia tăng với tốc độ đáng ngại (khoảng 300% trong vòng mười năm). Nhìn số lượng bệnh nhân đông đảo tại các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa chúng ta chắc chắn đều cảm nhận được sự gia tăng này. Thế nhưng có thể nhiều người còn chưa biết con số bệnh nhân được chẩn đoán đến thời điểm hiện nay mới chỉ là phần nổi của tảng băng trôi, có tới 65% bệnh nhân còn chưa biết mình mắc bệnh??!!!.

Thứ 2: bệnh gây tổn hại đến sức khỏe cộng đồng, biến chứng tim mạch tăng gấp 2-3 lần ở bệnh nhân đái tháo đường so với người không đái tháo đường.

Thứ 3: bệnh thường được chẩn đoán muộn, có khi sau cả chục năm từ lúc đường máu có dấu hiệu tăng hơn bình thường. Điều đó dẫn đến hệ quả là có khoảng 50% bệnh nhân đã có biến chứng với các mức độ khác nhau ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh.

Thứ tư: bệnh gây tốn kém cho bệnh nhân, gia đình và xã hội.

 ** Hãy tự phác giác bệnh .

Bạn hãy bắt đầu bằng việc kiểm tra xem gần đây bạn có các dấu hiệu dưới đây hay không nhé!

- Rất khát nước và uống nước rất nhiều (còn gọi là háo nước);

- Đi tiểu tiện nhiều hơn bình thường;

- Rất đói và ăn nhiều một cách bất thường;

- Giảm cân nhiều  trong một thời gian ngắn;

- Khó tập trung làm việc hay học tâp, cơ thể mệt mỏi, dễ nổi cáu;

- Nhìn mờ;

Nếu bạn nhận thấy mình có một hay nhiều hơn những dấu hiệu kể trên, hãy giành thời gian để đến kiểm tra sức khỏe tại những cơ sơ y tế tin cậy càng sớm càng tốt!

Phát hiện mới về cơ chế đái tháo đường type 2 ở người béo phì

 Các nhà khoa học ĐH California mới đây đã giải mã cụ thể được tại sao một chế độ ăn nhiều chất béo có thể dẫn tới đái tháo đường type II.

Thừa cân và béo phì - một vấn đề đáng quan tâm hiện nay là một trong những yếu tố nguy cơ chính của đái tháo đường type II. Tỷ lệ béo phì gia tăng góp phần làm tăng gấp đôi số ca đái tháo đường trong 30 năm trở lại đây. 

Trên tạp chí Nature Medicine, các tác giả đã chỉ ra rằng chất béo làm cản trở quá trình “cảm nhận” lượng đường máu thông qua các tế bào beta ở tuyến tụy; đồng thời khẳng định rằng những hiểu biết sâu hơn về cơ chế này sẽ giúp cho việc phòng và chữa đái tháo đường. 

Trong cơ thể, đường máu được kiểm soát bởi tế bào beta của tụy. Nếu lượng đường máu cao, tế bào này sẽ giải phóng ra insulin là một loại hormon giúp làm tăng tiêu thụ glucose, do đó làm hạ mức đường máu. Tham gia quá trình này có vai trò chính của enzym GnT-4a, nó cho phép tế bào beta hấp thụ glucose, qua đó nó có thể nhận biết được lượng đường trong máu. 

Những thử nghiệm trên chuột cho thấy với một chế độ ăn giàu chất béo làm tăng axit béo tự do trong máu. Những axit béo tự do cản trở 2 protein là - FOXA2 và HNF1A - là 2 protein tham gia quá trình sản xuất enzym GnT-4a. Kết quả là chúng làm tế bào không nhận ra được lượng đường máu trong cơ thể, do đó biểu hiện những triệu chứng của đái tháo đường type II. Cơ chế này cũng tương tự trên tế bào ở tuyến tụy của người. 

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS Jamey Marth cho rằng khi làm tăng lượng enzym GnT-4a sẽ giúp chống lại đái tháo đường type II, cùng với những hiểu biết ở cấp độ phân tử về các phản ứng hóa sinh trong cơ chế bệnh sinh của bệnh đái tháo đường sẽ giúp đề xuất những biện pháp phòng và chữa bệnh mới. 

“Chúng ta có thể hy vọng vào việc thực hiện liệu pháp gen trên tế bào beta hoặc dùng các loại thuốc có tác dụng giữ cho tế bào beta tuyến tụy đảm bảo được chức năng bình thường.” Ông cho biết.

Tiểu đường , ai có nguy cơ mắt phải .?

-  Tuổi trên 45 

-  Người có BMI = 23, vòng eo > 90 cm (nam), > 80 cm (nữ)
-  Người có người thân (bố, mẹ, anh, chị, em ruột đã mắc bệnh đái tháo đường)
-  Người có tiền sử sản khoa đặc biệt (thai chết lưu, xảy thai, đái tháo đường thai nghén, sinh con   
    to    ≥ 4kg)
-   Tăng huyết áp vô căn ( ≥ 140/90 mmHg)
-  Người có tiền sử rối loạn dung nạp glucose hoặc rối loạn đường    
    huyết lúc đói
-   Người có bệnh mạch vành hoặc đột quỵ
-   Tăng triglyceride (mỡ) máu.
-   Chế độ ăn nhiều chất béo.
-   Uống nhiều rượu
-   Ngồi nhiều
-   Béo phì hoặc thừa cân.
Tất cả những đặc điểm trên được gọi là các yếu tố nguy cơ với bệnh đái tháo đường 

Bạn biết gì về bệnh tiểu đường ?

Bệnh tiểu đường (hay đái tháo đường) là một bệnh mạn tính, do rối loạn chuyển hoá hydrat cacbon vì thiếu insulin ở các mức độ khác nhau ( Insulin là hormon do tụy tiết ra, giúp quá trình hấp thu glucose từ máu đi vào trong tế bào và giúp tế bào sử dụng glucose để sinh ra năng lượng cho hoạt động của các tế bào.) 

Khi thiếu insulin, cơ thể sẽ không sử dụng được glucose, hậu quả là glucose trong máu sẽ tăng cao và xuất hiện trong nước tiểu, do đó gây tăng đường huyết và nếu vượt quá ngưỡng thì có đường niệu (nước tiểu có đường). 

Các triệu chứng sớm của bệnh tiểu đường thường dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, để chẩn đoán bệnh tiểu đường cần làm các xét nghiệm máu đo: Đường huyết, độ dung nạp glucose, xét nghiệm hemoglobin A1c... mới có thể chẩn đoán chính xác. Chính vì thế rất nhiều người bị tiểu đường đã 5 năm trước khi có biểu hiện triệu chứng hoặc biến chứng.

Một số biển chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường:

- Tổn thương võng mạc có thể dẫn đến mù.
- Tổn thương thận có thể gây suy thận.
- Tổn thương thần kinh có thể gây ra những vết thương và loét ở bàn chân, thường phải cắt cụt bàn và cẳng chân.
- Tổn thương các dây thần kinh thuộc hệ thần kinh tự chủ có thể dẫn đến liệt dạ dày, tiêu chảy mạn, và không kiểm soát được tần số tim và huyết áp khi thay đổi tư thế.
- Thúc đẩy xơ vữa động mạch (hình thành những mảng chất béo bên trong động mạch) có thể dẫn đến hẹp hoặc tắc nghẽn. Những thay đổi này có thể dẫn đến cơn suy tim cấp, đột quỵ và giảm lưu lượng tuần hoàn đến tay và chân (bệnh lý mạch máu ngoại biên).
- Có thể dẫn đến tăng huyết áp và tăng cholesterol, triglycerid. Những bệnh này tiến triển độc lập kết hợp với đái tháo đường để gia tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch, bệnh thận, và những biến chứng về mạch máu khác.

Tuy rằng vẫn chưa có cách điều trị triệt để tiểu đường, song việc chẩn đoán phát hiện sớm để điều trị và đề phòng biến chứng vẫn khả quan hơn nhiều. Việc điều trị tiểu đường hiện nay có xu hướng kết hợp thuốc tân dược và thuốc từ dược liệu nhằm hạn chế sự tiến triển của bệnh, ngăn ngừa biến chứng.

Người tiểu đường cần biết : chức năng của vài loại thực phẩm:

1. Đồ ngọt như đường và bánh ngọt phải kiêng tuyệt đối?
 
Sai. Trên thực tế nghiên cứu cho thấy tinh bột như khoai tây hoặc bánh mỳ trắng tác động đến đường máu giống như ăn đường kính vậy, đôi khi làm tăng đường máu đột ngột nhiều hơn thức ăn có đường khác. 

Các loại ngũ cốc toàn phần và rau không tác động đến đường máu nhiều.
Do vậy ngày nay, việc tính đếm đến lượng chất bột đường ăn vào quan trọng hơn là chuyện loại bỏ chất đường ra khỏi bữa ăn. Ăn một chút đường vẫn tốt. Nếu bạn đi ăn cưới hoặc sinh nhật chẳng hạn, bạn hoàn toàn có thể nếm một lát bánh ngọt (một lát nhỏ thôi). Hãy thay thế chỗ bánh ngọt đó bằng cách bớt đi một ít cơm hoặc bánh mỳ.

2. 1 cốc rượu vang trong bữa ăn chiều rất tốt cho người tiểu đường?

Đúng. Trong một giới hạn cho phép, rượu có tác dụng tốt với người mắc bệnh tiểu đường. Các chuyên gia khuyên rằng: 1 ly rượu với phụ nữ có hiệu quả tốt; còn với nam giới khoảng 2 ly rượu là vừa đủ.
Giữ trong chừng mực đúng: 4 ounces rượu vang (113,4g) hoặc 12 ounces bia (340g) hoặc 1,5 ounces rượu mạnh (42,5g) cho 1 lần uống chất có cồn.
Nhưng nếu bạn đã bị tổn thương thần kinh do bệnh tiểu đường hoặc đường máu không ổn định: không nên uống rượu nữa.

3. Thực phẩm có nhiều chất xơ như đậu xanh có thể giúp làm giảm đường máu?

Đúng.  Chế độ ăn giàu chất xơ (nhiều hơn 50/ngày) làm giảm đường màu khá tốt. Tại sao vậy?. Ruột tiêu hoá thức ăn chậm hơn nếu như trong thức ăn có nhiều chất xơ, điều đó có nghĩa rằng chất đường sẽ hấp thu vào máu chậm hơn, và hệ quả là đường máu sẽ tăng chậm hơn.
Chế độ ăn của người Việt Nam thường chỉ có 10-15g chất xơ/ngày. Điều đó có nghĩa rằng bạn cần phải ăn nhiều chất xơ hơn nữa mới có hiệu quả.
Chế độ ăn nhiều chất xơ còn giúp làm giảm mỡ máu, giảm cân, tránh táo bón và giảm ung thư đại tràng.
Thực phẩm như rau xanh và quả, ngũ cốc toàn phần, gạo lứt... có nhiều chất xơ. Một số thực phẩm chế biến sẵn cũng cho thêm chất xơ. Khi đi mua hàng, hãy đọc nhãn hàng hoá để biết thông tin dinh dưỡng bên trong.

4. Chế độ ăn giàu chất đạm có thể nguy hại cho một số bệnh nhân tiểu đường?

Đúng. Những người bị bệnh thận có thể bị suy thận nhanh hơn nếu dùng quá nhiều chất đạm trong bữa ăn.
Bao nhiêu chất đạm được coi là nhiều?. Hiệp hội tiểu đường Mỹ khuyến cáo nên ăn từ 15-20% năng lượng khẩu phần/ngày từ chất đạm. Một người nặng 60kg có thể ăn chừng 200-350g thịt-cá/ngày. Lựa chọn chất đạm từ đậu, cá hoặc gia cầm thì tốt hơn từ thịt đỏ.

5. Đường thay thế (hay còn gọi là đường hoá học) không gây hại gì cho người tiểu đường?

Đúng. Khi dùng đường thay thế, bạn có lại được cảm giác ngọt ngào của đồ ăn thức uống mà không sợ tăng thêm lượng calo đưa vào.
Chất đường thay thế trước đây như saccharin và aspartame không có calo, do vậy có thể thêm vào đồ ăn mà không cần tính toán cân đối khẩu phần.
Một số chất thay thế đường mới đây, như đường lactitol, có thể dùng để chế biến thức ăn giống như ta dùng đường kính vì cho cảm giác vị giác giống nhau. Loại đường mới này có calo bằng một nửa so với đường kính, nhưng chúng không làm tăng đường máu nhanh như là khi ăn đường kính. (Ths, Bs Nguyễn Huy Cường / daithaoduong.vn )

“Mách” bạn chế độ ăn giảm cholesterol

 Có nên ăn trứng ? Không sao !
Cholesterol trong trứng (và những thực phẩm khác) “góp mặt” không nhiều trong cholesterol máu. Vậy nên chẳng có gì đáng sợ nếu ăn 4 quả trứng/tuần.

Ăn nhiều rau xanh và hoa quả mỗi ngày . Đúng. 
Rau xanh vàa hoa quả chứa nhiều chất xơ và các chất chống ôxy hoá giúp chế độ ăn uống cân bằng và góp phần phòng ngừa các bệnh tim mạch (“thủ phạm” là cholesterol . 

Phải ăn táo? Đúng.
 Với hàm lượng pectin được xếp hàng đầu trong các loại hoa quả, ăn 3 trái táo/ngày sẽ giúp giảm đáng kể lượng cholesterol (5-10%), đồng thời ngăn chặn sự tích tụ của nó. 

Protein trong giá đỗ giúp giảm cholesterol?  Đúng 
nếu “nạp” vào cơ thể 25-30g protein giá đỗ mỗi ngày, bạn hoàn toàn có thể đẩy lùi 10 đến 15% tỉ lệ cholesterol có hại (LDL). 

Có ăn được Phômai  ?. Được .

Phô-mai là nguồn cung cấp can-xi dồi dào cho cơ thể. Bạn không nên tẩy chay nó khi muốn giảm cholesterol máu. Vấn đề ở đây chủ yếu là lượng phô-mai ăn trong một ngày. Nếu là phụ nữ, không nên quá 30g, còn đối với đàn ông là không quá 40g. 

Yến mạch giảm cholesterol?  Đúng.
 Nhờ “sở hữu” các chất xơ tan được trong nước, tiêu thụ 60g yến mạch trong một tháng có thể hạ 10-15% tỉ lệ cholesterol.

Có thể thay thế yến mạch bằng đại mạch hoặc gạo lứt. 

Tôi phải tránh xa tất cả các loại chất béo?  Sai

Đừng “tuyệt giao” các chất béo mà hãy lựa chọn chúng. Hạn chế mỡ có nguồn gốc động vật, thay thế bằng dầu thực vật với thành phần chất béo không bão hoà. Thay đổi khẩu vị với chút dầu ôliu (giàu axit oleic), dầu từ hạt cải (giàu omega 3). Bên cạnh nên ăn 2-3 lần các loại cá béo trong một tuần.

Các thực phẩm ngăn chặn và phòng ngừa các bệnh tim mạch do cholesterol gây ra chủ yếu nhờ vào hàm lượng omega 3 và omega 6. Các chất này chỉ phát huy tác dụng tối đa khi bạn tuân theo chế độ ăn nhiều ngũ cốc thô, rau xanh, hoa quả, cá và thịt gia cầm.

 Không nên ăn haỉ sản?  Sai.  

Hải sản rất ít chất béo. Tuy nhiên, sốt mayonnaise, bơ và bột chiên xù được khuyên là không nên ăn cùng hải sản. (Khiết Linh-theo Doctissimo )

 

Đi bộ giúp giảm tiểu đường ? Đúng .
Hai nghiên cứu trong năm qua đã chứng minh rằng đi bộ nhanh 30 phút/ngày có khả năng phòng ngừa sự phát triển của tiểu đường type II ở bệnh nhân béo phì và những người bắt đầu có triệu chứng tăng đường huyết. Cả 2 công trình nghiên cứu đều thấy kết quả giảm đường huyết ở những bệnh nhân giảm thể trọng là 5%. Riêng công trình nghiên cứu thứ hai được tiến hành ở Hà Lan lại chỉ ra rằng đi bộ cho dù không giảm trọng lượng nhưng đường huyết vẫn giảm.

___________________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________

Quinhon11 -  Tổng hợp sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau .
- www.daithaoduong.vn/ 
- tieuduong.org

-  daithaoduong.net

....

......

QN11 chân thành cám ơn các tác giả liên hệ bài viết .