QN11 xin được giới thiệu Bác Sĩ Phan Giang Sang đến với quý vị độc giả . Bác sĩ Sang đang hành nghề Bác Sĩ Gia Đình tại Sydney , Australia . Mặc dù tuổi đã thất tuần và bận rộn trong công việc hằng ngày , Bác Sĩ Sang vẫn cộng tác với báo chí và đài phát thanh để phổ biến kiến thức y học .
Và hôm nay, Bác Sĩ Sang đang đến với trang Blog QN11 của chúng ta. . QN11 thay mặt độc giả , xin gởi lời cám ơn đến BS Phan Giang Sang , đã nhiệt tình đóng góp cho trang nhà .
* Cùng độc giả : QN hy vọng chúng ta sẽ học hỏi được nhiều đều hữu ích , từ những bài viết giá trị của Bác sĩ Sang chuyển tải .Chân thành cám ơn. QN11______________________________________________________________
ĂN GÌ CHO KHÔN ?
Xưa kia Vua Huỳnh Đế cho thược phẩm cũng là thuốc qua thuyết vũ trụ quan Âm-Dương . Chính nó bồi bổ cơ thể và mang lại thể lực hầu chống trả bịnh hoạn và đem lại xúc cảm và tình dục .
Ông bà ta lại cho
"Đói ăn rau, đau uống thuốc".
Nhưng thuốc ở đây không gì hơn là rau cải hoa quả mà ta ăn hằng ngày .
Muốn lớn khôn , phải được nuôi nấng , ăn uống đầy đủ . Như vậy thược phẩm rất là quan trọng trong đời sống chúng ta . Chung qui nó chỉ có chất dinh dưỡng bồi bổ cơ thể , giúp ta phát triển thể lực và tâm linh . Có thể lực , không bịnh hoạn yếu đuối , mới có sức mà học hành tiến bộ :
"Một tinh thần minh mẫn trong một xác thân khỏe mạnh" .
Tục ngữ có câu :
"Ăn học", "Ăn vóc học hay"
"Có thực mới vực được đạo"
Từ xưa tới nay , chúng ta chỉ biết cha sinh mẹ dưỡng , chín chữ cù lao mà thôi . Khi lớn lên phải biết công ơn sinh thành , công lao dưỡng dục của cha mẹ , mà kính trọng , cùng phụng dưỡng cho phải đạo làm con .
Không ai dạy , ai chỉ dẫn phải ăn thức ăn gì , hay món ngon vật lạ , sơn hào hải vị nào để giúp trí khôn cả . Bởi vì người ta có quan niệm :
"Trời sanh voi , sanh cỏ"
"Khôn nhờ , dại chịu"
"Khôn sống , bống chết"
Nghe ra như không có trách nhiệm chút nào . Chỉ biết sanh con đẻ cái , để mặc kệ nó khôn lớn ra sao thì ra . Có người cho cha mẹ họ đâu có chỉ dạy mà họ cũng nên người . Họ phú cho ông Trời .
Thật ra nếu để con trẻ lần mò , tìm ra con đường ngay thẳng mà đi , chúng phải mất nhiều tâm sức và thời gian . Nhiều khi phải trả một giá rất đắc , mồ hôi nước mắt , xương máu cùng tủi nhục mới có kinh nghiệm đó . Còn nếu có ai đó chỉ dạy , con đường sáng lạng đã mở ra trước mắt , chỉ có noi theo , rồi thẳng tiến , có phải tiện lợi và nhanh chóng không?
Xưa kia nghe nói , muốn sáng mắt thì ăn mắt mèo , vì mèo có thể thấy chuột chạy trong bóng đêm . Cho nên mấy ông thợ bạc thường lén ăn nó . Còn muốn khôn thì ăn óc khỉ . Cũng vì vậy mới có chuyện ăn óc khỉ của Bà Từ Hy Thái Hậu , hết sức độc ác và ghê tởm !
Tây có món ăn đặc biệt , hột gà chiên óc heo với beurre Bretel , chu choa , nó thơm ngon đáo để !. Nhắc tới phát thèm . Hồi nhỏ , lâu lâu má tôi cho chúng tôi ăn món nầy . Cách làm hơi công phu vì má tôi dạy : để óc heo trong thau nước , lấy cây tăm cuộn cuộn mạch máu , rồi từ từ kéo nhẹ mới lấy hết chỉ máu (mạch máu) . Phải nhớ lấy cho sạch chỉ máu , nếu lấy không hết , ăn dễ bị nhức đầu (?) .
"Ngu như bò"
"Ngu như heo" thì nói : "Đồ ăn cám xú"
Heo bị khinh khi là ngu và làm biếng , chỉ biết ăn cho mập . Heo ăn hầm bà lằng , đồ thừa , cá cặn ... đồ dơ gì nó cũng không từ . Ý nói đồ ngu , thực bất tri kỳ vị . Cũng vì vậy , mà mấy ông hồi giáo chê thịt của nó .
Vậy ăn óc heo có khôn không ? Xin thưa , ngoài hương vị có thể có bồi bổ trí khôn , vì theo ý nghĩa của Đông y là ăn vì bổ nấy . Có thể có ảnh hưởng phần nào về tâm lý nhiều hơn , cũng như ăn d. dê , ngầu pín , hổ pín ở Đài Loan vậy .
Vào thập niên 1950' s và 1960's, có phong trào uống Actiphos vì người ta nhận thấy óc của Albert Einstein khác hơn óc người thường có chút phosphate . Chính nó là nguyên nhân của sự giảm khiếu nhận thức , tri thức . Món thứ hai là Glutaminol tức glutamic acid để tăng cường trí nhớ , trí thông minh cho học mau thuộc bài .
Lúc nghèo khó , đói khát người ta chỉ cần có đồ ăn thức uống , cho nó đầy dạ dày để sống . Khá giả lại thích ăn ngon , ngủ kỹ để hưởng thụ , lựa chọn món ngon vật là mà ăn , cho nó cầu kỳ , cho nó đã cái hồ khẩu . Đồ ăn đem lại sức lực để làm việc ; hương vị để lạc thú , hương vị trử tình .
Thời đại văn minh ngày nay , con người nói tới thức ăn , nhiều thịt đỏ , nhiều sinh tố cho khỏe mạnh , giúp nẩy nở thể chất . Cứ nhìn vào thanh thiếu niên thế hệ ngày nay , chúng cao lớn hơn thế hệ già nua của chúng ta . Vào thế kỷ thứ 21 nầy , người ta không chỉ ăn uống sao cho khỏe mạnh , mà ăn sao cho phát triển trí não , cho khôn ngoan hơn người .
Thời nay người ta tin tưởng vào thực phẩm có thể thay đổi tánh tình , giúp trí thông minh và đưa tới suy tư .
Những thực phẩm đó là các món gì đây ? Để giúp quý vị hiểu biết về tầm quan trọng của đồ ăn thức uống , nó ảnh hưởng sâu đậm tới thể chất , tánh tình và tâm trí con người chớ không phải chơi .
Như ta biết hầu hết đồ ăn thức uống đều bao gồm 3 chất : Chất tinh bột , chất béo , chất đạm . Riêng óc chỉ cần có chất béo và tinh bột . Ngoài ra còn có những chất khoáng hiếm rất cần thiết .
MỠ DẦU CHO NÃO
Mỡ dầu tuy độc hại cho sức khỏe con người , vì nó làm gia tăng cholesterol , triglicerides rất nguy hại cho tim mạch và tánh mạng . Cho nên có nhiều người sợ mỡ dầu , kiêng cử đến đổi không dám dùng bất cứ món ăn gì có chứa dầu mỡ cả .
Thật ra động và thực vật gì cũng có chứa không ít thì nhiều dầu mỡ . Có loại dầu mỡ tốt mà cũng có loại không tốt , hay độc hoặc không độc . Loại dầu mỡ độc là loại saturated fat , mỡ bảo hòa . Đó là mỡ mà ta thấy trong thịt động vật như : tôm , cua , sò ốc , thịt heo , bò , gà vịt , phở bò , hủ tiếu , cháo gà , cháo vịt , sữa nguyên chất và phó sản của sữa : cheese , butter , vân ..vân...
Còn loại tốt tìm thấy trong hoa quả , hạt như mè , olive , hoa hướng dương , canola . Dầu thực vât nầy dùng cũng được , chúng là mono và poly-unsaturated fat , đơn và đa mỡ không bảo hòa , ... ngoại trừ dầu dừa và dầu hột chà là là không tốt .
Thật ra chúng ta không thể sợ hải dầu mỡ một cách tuyệt đối như vậy . Chắc quý vị lấy làm lạ khi nói tuy mỡ dầu nó độc , nguy hại cho sức khỏe , nhưng nếu thiếu nó không được . Ta phải ăn một chút ít để cơ thể mới có sức lực , tăng trưởng và sức khỏe để làm việc được . Có cơ quan rất cần mỡ như thần kinh , bởi vì nó bao quanh dây thần kinh và có nhiều trong não bộ .
Như ta biết não bộ và dây thần kinh chứa tới 60% chất béo . Chất béo còn bao quanh hệ thần kinh , để tách rời nó với các vật khác , không cho chúng làm hư , như đồ cách nhiệt , như lớp cao su bao ngoài dây điện gọi là myelin . Myelin chứa 80% chất mỡ . Chính nhờ nó mà các tín hiệu được bảo tồn và truyền đi nhanh chóng . Nếu giảm chất mỡ nầy thì sự truyền đạt chậm lại . Kết quả là phản ứng không nhanh nhẹn , trí thông minh cũng giảm đi .
Chất myelin , không gì hơn là chất đa béo không bảo hòa (poly unsaturared fat) . Nó đồng loại với omega-3 fatty acid (n-3 fatty acid) mà ta thấy trong mỡ cá . Xin nhắc lại đây là mỡ cá trong thịt con cá , chớ không phải mỡ trong bụng , quanh ruột và trong gan . Mỡ gan cá thu mà xưa kia người ta dùng làm thuốc bổ . Nhắc tới còn sợ , nổi cực hình khi má bắt uống dầu cá thu .
Tại sao omega-3 lại giúp trí thông minh ?
Mỡ omega-3 giúp người già nhận thức tốt hơn . ĐH Aberdeen và Edenbough làm cuộc nghiên cứu 300 trẻ em từ 11 (năm 1947) tới 64 tuổi (2001). Họ đem thử IQ của các em . Đến năm 2001 , các cụ được thử IQ lại . Các cụ được dùng omega-3 có IQ cao hơn người không dùng là13%. Bs Laurence Walley , Gs Tâm thần của Bv Aberdeen cho nhận thức của họ còn cao , trí óc họ còn nhanh nhẹn .
Nhà sinh lý học , Alex Richardson của ĐH Oxford , có làm cuộc thí nghiệm này : Người ta cho trẻ em ăn đồ ăn chơi có dầu mỡ rồi cho chúng uống thêm omega-3 . Ba tháng sau , họ nhận thấy tiến bộ rõ rệt về năng khiếu đọc sách , viết , trí nhớ chăm chú nhiều hơn xưa . Omega-3 giúp phát triển năng khiếu học hành , hạ cholesterol , triglycerides còn ngăn ngừa bịnh tim mạch .
Trí óc ảnh hưởng bởi những đồ ăn thức uống . Vậy ăn uống không những cho khỏe mạnh mà còn giúp phát triển tâm trí , năng khíếu lãnh hội , học hành tiến bộ .
Các thai phụ ăn nhiều mỡ cá , con sanh ra có nhiều năng khiếu về giao tế và xã hội lúc bảy tuổi . Để chứng minh việc nầy , các nhà nghiên cứu của ĐH Bristol và US National Institutes hỏi các bà mẹ về việc ăn cá và đồ biển lúc mang thai .
Họ nhận thấy các bà mẹ ăn dưới 340g cá và đồ biển , sẽ có 50% nguy hại cho năng khiếu về lời nói . Ăn ít cá còn làm cho trẻ thơ kém về tập tính (poorer behavour) và kém cử động , giao tế , xã hội .
Như vây , cần cho con trẻ và người già ăn nhiều cá , đồ biển để giúp cho có nhiều tri thức . Omega-3 rất quan trọng , vì nó giúp ngăn ngừa triệu chứng sa sút trí tuệ và lẫn lộn . Tốt nhứt nên dùng omega-3 vậy :
Theo Gs Tâm thần Gordon Parker của Úc thì có một sự liên hệ giữa nhiều mỡ cá với bịnh trầm cảm và vài tâm bịnh khác . Ông cho phụ nữ Úc ăn mỗi ngày chỉ có 15mg , còn Nhựt bổn là 1000mg DHA (decosahexaenoic acid) , một phần của omega-3s .
Thai phụ cần nhiều omega-3 , vì lúc đó bào thai cần nó để nẩy nở tri não . Chính vì vậy mà họ hay bị trầm cảm trước và sau khi sanh vì ít ăn mỡ cá omega-3 , cho nên omega-6 trội lên .
Bà Sharon Natoli , nhà dinh dưỡng học , cho trong hệ thần kinh che chở có sự hòa hộp của omega-3 và omega-6 . Vậy omega-3 là cái gì mà quá quan trọng như vậy . Ta cần đi đâu mà tìm nó để mà ăn , mà uống hầu gia tăng trí thông minh đây ?
Ở đâu có omega-3 và omega -6 ?
Omega-3 tìm thấy trong cá thu (cá hồi) , cá tuna , cá hering , cá mackerel , sardine là tốt nhứt cho não bộ và dây thần kinh . Tuna và salmon mắc , không vừa với túi tiền mình thì ta ăn sardine cũng được . Loại mỡ omega-3 nầy thuộc loại chuổi dài , rất tốt cho não .
Như vậy chắc quý vị ăn chay trường sẽ bị thiệt thòi ? Không đâu .
Quý vị cũng có thể có omega-3 , nhưng lại là omega-3 chuổi ngắn , tìm thấy trong chất béo các hạt đậu và hạt giống như : walnut , canola , dầu đậu nành , chất béo trong mạch cốc thảo (wheat germ , nước sinh tố smoothies / boost có thêm mạch cốc thảo) tức lúa mì lên mộng , cùng margarine . Cũng may các loại chuổi ngắn nầy được biến cải trong cơ thể ta , để trở thành chuổi dài trước khi sử dụng .
Omega-3 omega-6
- Sữa mẹ - dầu đa không bảo hòa
- Cá, đồ biển - dầu hoa hướng dương
- Mạch cốc thảo, - dầu mè
- Walnut - oat,
- Canola, dầu đậu nành
- DHA (decosahexanoeic acid)
- EPA (Eicosapantoenoic acid
- DPA (Decosapantoenoic acid)
Omega-3 hay n-3 là vì cơ thể không phân hóa carbon được 3 và 4 , còn omega-6 hay n-6 là không phân hóa được 6 và 7 nên viết n-3 và n-6 .
Mỡ cá còn có nhiệm vụ gì nữa ?
Chất omega-3 còn có nhiệm vụ đặc biệt là :
1. Omega-3s hạ cholesterol.
2. Chống lại sự đông đặt của máu do tiểu cầu kết chồng với nhau thành cục máu. Cục máu sẽ làm nghẽn mạch máu ở:
· Động mạch vành tim, gây nhồi máu cơ tim heart attack
· Động mạch não gây nghẽn mạch máu não, tai biến mạch máu não (cerebral vascular accident). Tĩnh mạch phổi, nghẽn mạch máu phổi (pulmonary thromboembolism).
· Tĩnh mạch sâu của bấp chuối gây hội chứng nghẽn tỉnh mạch sâu (deep veinous thrombolism).
· Nhờ máu lưu thông được dễ dàng mà Oxy được mang tới nuôi não bộ đầy đủ, chất dơ thải ra ngoài, trí óc không lu mờ, tránh được sa súc trí tuệ và bịnh Alzheimer.
· Sở dĩ người ta biết đều nầy, là vào đầu thập niên 1970's các khoa học gia nhận thấy người Eskimo rất ít bị bịnh tim mạch nhờ họ ăn mỡ hải cẩu. Bs Lawrence Appel, thuộc ĐH John Hopkins phát hiện omega-3 không những hạ cholesterol mà còn hạ triglycerides cùng cholesterol xấu LDL (low density lipoproteine), tránh được nhồi máu cơ tim.
Cá biển còn là nguồn cung cấp chất iodine rất cần thiết cho sự nẩy nở trí thông minh . Nó giúp tuyến giáp trạng tiết thyroxine .
Kích thích tố có giúp cho trí khôn không?
Khích thích tố rất quan trọng cho trí khôn . Nếu không có kích thích tố tuyến giáp trạng (thyroxine) , như khi bị giảm , nó sẽ gây bịnh hypothyroidism sẽ làm cho trẻ con không khôn . Trẻ con nào có bịnh nầy thì mặt mày tròn trịa , không lanh lẹ , học hành không tiến bộ gọi là cretinism , đần độn . Bịnh nầy có nhiều ở Tây Tạng , có thể chữa được.
Chất béo còn nhiệm vụ tối quan trọng là giúp cơ thể tiết kích thích tố . Không có kích thích tố nữ , phụ nữ sẽ cằn cõi , già nua ... mất đi vẽ duyên dáng của thời thanh xuân , trở nên khô khan , mất niềm vui nơi khuê phòng ... Kích thích tố nam testosteron giúp trai tráng nhiều nam tính , nổi máu anh hùng , lập nên những trang sử oai hùng ...
Như vậy chúng ta cần ăn cá biển ít nhứt là hai hay ba ngày một tuần . Truyền thống dân tộc ta là ăn cá mà . Nếu e ngại không đủ cũng nên ăn thêm các hạt đậu trên . Nếu quý vị nào không thích cá vì cho ăn cá tanh , ăn cá là cực hình như lúc nhỏ chúng tôi uống dầu cá thu , thì uống viên omega-3 vậy . Viên omega-3 không hôi tanh , không làm ợ tanh mùi cá và nôn ói , rất dễ uống . Uống một lần một viên , một ngày hai lần .
Tuy vậy , quý vị cũng cần hỏi Bs gia đình hay nhà dinh dưỡng của quý vị trước , vì mỗi người cần số lượng khác nhau . Có người dùng được có người không được dùng . Hơn nữa viên dầu cá có kỵ với thuốc mình uống không ?
Mỡ cá có công hiệu như aspirin , ginkgo bibolo cho nên không nên kết họp lại mà sử dụng , rất nguy hiểm .
Chính vì vậy mà các nhà giải phẫu không hay biết là quý vị uống dầu cá , ginkgo ... mà không khai báo , vì cho nó không phải là thuốc , có thể gây chảy máu sau khi mỗ , bởi dầu cá có tánh chất làm máu loãng . Rất phiền !
Uống dầu cá mà thấy da có vết bầm là bị máu loãng , chớ không phải đêm qua bị ma chó cắn . Phải ngưng uống vài hôm cho nó hết bầm rồi mới uống lại .
Có người cho cá có chứa dộc tố thủy ngân (mercury) , nên tránh không ăn cá . Thật ra chỉ có các loại cá to sống lâu năm như cá mập , cá đao swordfish , king mackerel , marlin , catfish mới chứa nhiều độc tố nầy . Mà cũng phải coi nó sống ở nơi nào mới được . Trẻ con và thai phụ phải tránh các loại cá nầy . Hơn nữa đời nào mình có ăn nó đâu mà sợ .
Khoa học gia NZ , Ts Marion Healey cho mercury làm hư hại não bộ , làm giảm sự tiếp thu về học vấn và trẻ con có thái độ khó khăn . Tuy nhiên việc ăn các loại cá đó với số lượng nhỏ rất an toàn .
Thai phụ và trẻ con ăn cá herring và sardines là tốt nhứt vì có nhiều omega-3s. Ăn cá tuna 85g mỗi ngày không sao .
CHẤT TINH BỘT
Xe hơi mà không có xăng dầu thì cũng nằm ụ trong nhà xe , không chạy được . Trí não cũng vậy , nếu không châm "dầu" nó cũng ngủ im . Học sinh đi học mà không ăn sáng , coi như không có năng lượng không học được , vì tâm thần lờ đờ như buồn ngủ , nhức đầu , chóng mặt , muốn xỉu , học không vô , không nhớ , học dở !
Năng lượng ở đây là đường lượng trong máu , mang đến bồi bổ cho não bộ . Nó tùy thuộc vào thực phẩm ta dùng và nó lên xuống theo bữa ăn trong ngày . Vì vậy ta phải ăn uống để liên tục kịp thời cung cấp năng lượng cho não bộ . Nhờ vậy , trí óc mới làm việc điều hòa được .
Phụ huynh nhớ nhắc , lo cho con em ăn sáng rồi mới đi học . Đừng để ngủ dậy trể , ôm cập chạy quên ăn , quên uống sẽ học dỡ , không tốt . Ngay cả phụ huynh cũng nhớ ăn sáng mới đi làm , nếu không có thể xỉu lúc lái xe hay đang làm việc ở sở . Nhiều bịnh nhân cử ăn để thử máu hay bị xỉu là vậy .
Có thực phẩm có chứa đường khi vào cơ thể là nó tăng đường lượng ngay như đường . Có thứ nó phải phân hóa mới tạo ra đường từ từ , để đường lượng không gia tăng nhanh quá không kịp biến đổi , nguy hiễm nhứt cho người mắc bịnh tiểu đường .
Tại sao phải ăn sáng?
Nhiều người kiêng cử ăn buổi sáng , vì họ cho nó đem năng lượng vào cơ thể làm cho phì mập . Mà phì mập làm mất hết vẽ thẩm mỹ , còn nguy hại cho sức khỏe và tim mạch . Vì vậy , mà họ cử kiêng ăn sáng .
Thật ra là họ ăn sáng quá thịnh soạn , nhứt là ăn kiểu của Úc . Tôi còn nhớ , khi từ các đảo tỵ nạn di dân tới Úc , người nào người nấy ốm cà tông cà teo , vậy mà sau vài tháng da dẻ hồng hào , phát tướng thấy mà thương !
Ở hostels , cơm ngày ba bữa . Sáng nào cũng được cho ăn sáng phủ phê : nào là bacon , 2 trứng gà , sausages , bánh mì sandwich butter , cà phê sữa ... rồi cơm trưa , cơm tối ... tha hồ mà ăn .
Ở hostels , cơm ngày ba bữa . Sáng nào cũng được cho ăn sáng phủ phê : nào là bacon , 2 trứng gà , sausages , bánh mì sandwich butter , cà phê sữa ... rồi cơm trưa , cơm tối ... tha hồ mà ăn .
Đồ ăn dư thừa phải bỏ , mà bỏ lại tiếc , bởi ở quê nhà bà con mình đâu có mà ăn ... mà ăn kiểu Tây cho sạch dĩa (ăn kiểu Tây là ăn hết , vét sạch dĩa để tỏ cho biết là đồ ăn ngon , mình "sực léo léo") thì cành hông , phì mập là vậy .
Buổi ăn sáng vừa phải đem đủ năng lượng vào cơ thể . Nếu biết giữ cân bằng , ăn chút ít cần thiết thôi : cereal , trái cây , nho khô , chuối chín , sữa chua yoghut , sữa tươi không béo với coffee . Có như vậy , thì buổi ăn sáng sẽ là buổi ăn lý tưởng , vì nó đầy đủ chất kháng oxidants, có rất ít carb , xăng dầu Gi , không phải mấy anh lính mẻo , mà là glycaemic index .
Theo Terese O'Sullivan, nhà Dinh Dưỡng , thuộc Viện Nghiên cứu sức khỏe nhi đồng ở Perth thì buổi ăn sáng rất cần thiết . Chỉ ăn miếng bánh mì nướng , ly sữa tươi , trái cây tươi là tốt hơn buổi ăn thịnh soạn .
Thử tính lại coi , từ 6-7: 00 giờ tối ăn cơm chiều hay tối tới 7.00 giờ sáng là12-13 giờ , nếu không ăn chờ thêm 6giờ nữa , vị chi là 18giờ . Cơ thể đã tiêu dùng hết năng lượng rồi . Nó cần phải châm thêm năng lượng , cũng như xe cạn dầu , cần đổ thêm dầu mới chạy được nữa .
Nhiều cuộc thử nghiệm cho thấy trẻ em mà không ăn sáng học hành kém cỏi , không sáng suốt , không nhanh nhẹn .
Giải lao buổi sáng bằng một nắm hạt và trái cây khô , có nhiều kháng oxidants cùng omega-3 .
Ăn trưa với bánh mì wholegrain salad , trứng sẽ cung cấp đầy đủ choline , sinh tố A , E, folate acid .
Giải lao chiều bằng một ly sữa không béo smoothie với ít GI sẽ giúp trí óc tiếp tục làm việc cho tới buổi cơm tối .
Năng lượng đó là gì ?
Chính là tinh bột carbohydrate carb , nói rõ hơn là lượng đường trong máu GI glucosemic index .
Năng lượng ở đây không gì hơn là tinh bột từ ngũ cốc , gạo , lúa mì , bắp , vân vân... Nó rất cần thiết để nuôi tế bào của bắp thịt, tế bào thần kinh. Mỗi gram đường bằng 4 calories .
Đường thường như bánh kẹo glucose , nước trái cây fructose , sữa là lactose . Còn đường phức tạp lấy từ hoa quả, hạt đậu . ..
Tinh bột vào cơ thể sẽ được tiêu hóa ngay từ miệng tới bao tử . Nước miếng trong miệng giúp tiêu hóa , đoạn vào bao tử và chuyển hóa thành đường ... Trong ruột đường được hấp thụ nhanh chóng và đưa vô máu . Hai giờ sau , lượng đường sẽ lên tột đỉnh . Chính vì vậy mà người ta dùng cách nầy để thử đường dung nạp Glucose tolerance test GTT .
Cơ thể một người lớn cần 140g đường mỗi ngày . Một phần ba cho não , còn 2/3 kia để chế amono acid , loại cầu nối thần kinh (neuro peptides) , chất thần kinh xúc tác (neuro transmitters) và một chút thừa dư được gan chuyển hóa thành chất béo để cơ quan khác biến chế kích thích tố (hormones) .
Não bộ không tồn trử đường . Chính vì vậy nó cần thường xuyên được cung cấp đường để hoạt động tâm trí và cho người mắc bịnh tiểu đường . Như vây nếu không ăn chút ít và đều đặn nhiều lần trong ngày thì không thể học hành được .
Lượng đường cần dùng hằng ngày tùy thuộc tuổi tác , nòi giống , thể chất , công việc tay chân , trí não và cả lượng thuốc trị bịnh tiểu đường . Cần nhờ nhà dinh dưỡng tính cho từng cá nhân mới được . Xin đừng thấy người ta dùng một số lượng nào đó rồi bắt chước , không được . Lượng đường dư thừa sẽ gây mập , phì phò hay phì lủ mới mệt .
Chất dẫn truyền thần kinh là chất phóng ra ở các mút thần kinh để dẫn truyền các xung lực qua các liên hợp với dây thần kinh khác , và qua khoảng trống nhỏ như các sợi dây thần kinh , các cơ hay các tuyến do chúng cung cấp . Bên ngoài hệ thần kinh , các chất dẫn truyền thần kinh chính là acetylcholine, noradrenaline do các mút thần kinh của hệ thần kinh giao cảm phóng thích ra . Bên trong hệ thần kinh như não bộ , còn có các chất như dopamine , serotonin , gamma aminobutitic acid dẫn truyền thần kinh . Nhờ nó mà các tín hiệu truyền sang nhanh chóng . Nhờ đó trí thông minh cũng nhạy bén theo .
Chất dẫn truyền thần kinh là chất phóng ra ở các mút thần kinh để dẫn truyền các xung lực qua các liên hợp với dây thần kinh khác , và qua khoảng trống nhỏ như các sợi dây thần kinh , các cơ hay các tuyến do chúng cung cấp . Bên ngoài hệ thần kinh , các chất dẫn truyền thần kinh chính là acetylcholine, noradrenaline do các mút thần kinh của hệ thần kinh giao cảm phóng thích ra . Bên trong hệ thần kinh như não bộ , còn có các chất như dopamine , serotonin , gamma aminobutitic acid dẫn truyền thần kinh . Nhờ nó mà các tín hiệu truyền sang nhanh chóng . Nhờ đó trí thông minh cũng nhạy bén theo .
Thần kinh xúc tác cần nhứt là Serotonin . Serotonin giúp ta có cảm giác sung sướng , hưng chấn , khoái cảm nhờ chất thiết yếu amino acid tryptophan , với chất nuôi dưỡng thiết yếu là sinh tố B6 , sinh tố C, folate và zinc .
Chất tyrosine giúp gia tăng tri thức . Chất choline đặc biệt giúp cơ chế và sinh hoạt của tế bào . Nó là căn bản của acetylcholine .
Khi chất tryptophan giảm đưa tới trầm cảm (depression) , tinh thần sút kém , chán nản , không có khí lực . Muốn cho họ trở lại hưng phấn không gì bằng cho họ thuốc tryptophan (tryptanol 25mg) để gia tăng chất serotonin trong óc .
Muốn có chất tryptophan phải ăn gì đây?
Cũng may là tryptophan có trong thực phẩm có nhiều chất đạm như trứng gà , thịt gà , gà lôi , đậu , đồ ăn có nhiều carbohydrates . Mỗi khi ta ăn đồ ngọt tức carbohydrate , insulin tiết chế để tiêu dùng , tryptophan vào trong óc .
Người bị tiểu đường chịu ảnh hưởng rất nhiều vì :
Nếu không có xăng nhớt xe nằm ụ , không chạy được . Nếu năng lượng thuyên giảm , tâm trí hơi lu mờ , không học hành , chú tâm làm việc có hiệu quả . Nhưng nếu thừa thải hyperglycaemia thì lại khác .
Hơn nữa , bịnh tiểu đường còn chịu ảnh hưởng của biến chứng làm cho mạch máu hẹp nhỏ , máu không lưu thông dầy đủ như người thường , do đó sự suy tư cũng có chút thay đổi .
CHẤT ĐẠM
Chất đạm (protein)là một trong nhóm các hữu cơ gòm có carbon , oxy và nitơ , có khi có phospho và lưu huỳnh . Phân tử của nó có một cấu trúc phức tạp tạo thành bởi nhiều chuổi amino acid nối vớu bởi cầu peptides . Nó là thành phần cốt yếu trong cơ thể .
Nó chiến từ 10-20% trọng lượng trong cơ thể tùy theo già trẻ , mập ốm . Nó cấu tạo và tu bổ nên các cơ quan và tạng phủ cần thiết yếu trong cơ thể như tái tim . Nó là nhóm chất hữu cơ rất ư bổ dưỡng của động vật và thực vật . Nếu thiếu nó thì cơ thể sẽ không tăng trưởng . Ăn nhiều thịt giúp cho cơ thể nẩy nở , có nhiều sức lực . Nó tạo cho cơ thể cường tráng như một lực sĩ , một dũng sĩ . Nó cũng là chất đều hoà trong cơ thể như men (enzyme) , kích thích tố (hormone) , kháng thể , gen ...
Protein được tổng hợp từ các amino acids hấp thụ từ đồ ăn thức uống . Nếu ta ăn bội dư , thừa thải nó sẽ biến thái thành đừng dự trử trong cơ thể như năng lượng .
Protein có nhiều trong thịt đỏ như thịt bò , heo , gà vịt , cá , trứng gà , sữa , rau cải trái cây, đậu nhiều nhứt là đậu nành ... Cơ thể cần mỗi ngày 45 g, người nặng 70kg cần 56 g. Nên nhớ là nên ăn đủ thứ chớ đừng chuyên chú có một thứ thịt hay rau cải , ngủ cốc mà thội .
Thịt cá cũng cung cấp chất khoáng cần thiết cho cơ thể như sắt , zinc , sinh tố B12 ...
Chất sắt
Chất sắt Fe rất cần thiết trong việc tạo hồng huyết cầu . Nếu Fe thiếu sẽ gây bịnh thiếu máu kinh niên . Thai phụ rất cần chất sắt cho bản thân và thai nhi . Nếu không ăn uống đầy đủ rất tai hại cho sự lớn khôn của trẻ thơ . Thiếu chất sắt do cung cấp không đủ , mà cũng do xuất huyết hay bị lãi ankylostome hút máu trong ruột .
Ở trẻ con thiếu chất sắt sẽ đưa tới khờ khạo , trí thông minh sút kém , thân thể không phát triển . Trẻ mắc bịnh thích ăn bậy như giấy , cạy vách ăn . Nếu ăn phải sơn có pha chất chì (lead) , thì bé có thể ngộ độc chất chì , lại càng nguy hại thêm .
Tìm đâu có chất sắt?
Chất sắt tìm thấy trong sữa , tròng đỏ trứng gà , thịt , xin đừng quên "cô thôn nữ xinh xắn" trong ao tù nước đọng ở quê nhà. .. au muống. Còn một loại rau nữa là spinarch. Muốn chất sắt được hấp thụ cần phải có sự giúp sức của sinh tố C.
Chât folic acid
Các cuộc nghiên cứu khác cho thấy folic acid , còn ngăn ngừa được hư thai , giúp quý bà tránh hoặc làm chậm chứng sa súc trí tuệ , lú lẫn người già Alzheimer , nhưng phải cộng thêm sinh tố B 1 , B 6 , B 12
(Berocca) và C .
Theo Gs Graeme Hankey, thuộc Royal Perth Hospital, folic acid, B6 và B12 hạ chất làm teo thùy hạ mã (hippocmpus) của não bộ, đó là chất homocysteine.
Chất homocysteine thường gây nhồi máu cơ tim , tai biến mạch máu não và sa sút trí tuệ và trầm cảm .
Cũng vì thế Úc đang dự định làm bánh mì có folic acid . Người già cần mỗi ngày là 800mcg để nâng cao tri thức .
Chất iodine
Chất iodine rất quan trọng vì thiếu nó cũng làm trí thông minh kém cỏi . Theo những kinh nghiệm trên thế giới cho thấy , nơi nào mà thực phẩm thiếu iodine thì trẻ con sẽ đần độn .
Theo GS Creswell Eastman, của BV Wesmead , là Giám Đốc và chuyên viên WHO ở Trung Hoa , cho có vài nơi như Tây Tạng , thực phẩm thiếu chất Iodine , trẻ thơ khờ khạo và chỉ số thông minh Intelligence quotient IQ , chỉ có 85 thôi . Theo ông , Iodine rất quan trọng trong sự hình thành trí não , thần kinh và tâm thần (neuropsychology) của thai nhi . Thai phụ phải dùng iodine để gia tăng IQ từ 10-15 chỉ số . Theo sự nghiên cứu của ông , cỡ 40% thai phụ Úc thiếu iodine . Ông đề nghi nên cho iodine vào bánh mì. ....
.....
Còn tiếp phần #2
Bác sĩ : Phan Giang Sang .
Cám ơn bài viết tác giả , giúp chúng tôi hiểu thêm khái quát một số vấn đề căn bản ...
ReplyDeleteThanks .
TN
Một bài viết rất có ích, giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe của chúng ta
ReplyDeleteCám ơn Bác sĩ PGS
VN