| Hơn hai thập niên qua , người Việt ở TX đã thành công lớn với nghề giặt ủi , đem lại công ăn việc làm và giúp cho nhiều gia đình sống sung túc . |
Giặt nước (washateria ) : Là hình thức tiệm giặt đồ tự động , chủ nhân chỉ cần trang bị vài chục máy giặt , máy sấy .. ( tùy theo diện tích lớn nhỏ của tiệm ) , mở cửa ra để khách hàng xử dụng máy , tự giặt lấy đồ của mình . Chủ không cần có mặt thường xuyên , chỉ cần có mặt trong một khoảng thời gian nhất định nào đó để kiểm soát máy móc , lấy tiền từ máy về , cho thêm hàng hóa vào mấy cái máy tự động bán bột giặt , thuốt tẩy v,v.. Trong tiệm , hầu như tất cả đều xử dụng máy móc tự động ... Lợi điểm của nghề này , là chủ nhân không cần phải mất nhiều thời gian , có khi chỉ cần mướn một người trông coi , quét dọn , kiểm soát xem máy móc cái nào hư , dán giấy báo cho khách biết để khỏi xử dụng , và báo cho chủ biết để ra sửa chữa .. Do đó nghề này phải đối đầu với nhiều phức tạp . Nhưng đa số người Việt mình rất chịu khó , hầu hết chủ nhân thường xuyên có mặt để kiễm soát và nhận thêm những dịch vụ đi kèm , như sữa quần áo , kết nút , lên lai , vá áo , mạng quần .v.v. cũng như bán thêm nước uống , đồ ăn vặt cho khách ... kiếm thêm thu nhập . Nhiều khách không có thì giờ , sáng sớm họ tạt ngang giao khoán đồ cho chủ , sau giờ làm họ ghé vào lấy về , lúc này đồ đã được giặt và xếp lại gọn gàng trong giỏ . Loại giặt này gọi là " wash and fold " giặt và xếp , tính tiền theo cân nặng .., Nói chung , nếu chịu khó , nghề này thu nhập rất khá , là nghề " ho ra bạc , khạt ra tiền " vào những thập niên trước . Ở thời điểm bây giờ , nghề này đã gặp nhiều khó khăn , do những luật lệ khắc nghiệt mới , giá tiền nước tăng cao , vì bị thêm tiền tái chế nước sau khi xữ dụng ( sewer .) Giá điện theo giá xăng dầu cũng lên gấp mấy lần ... ... , Mọi thứ đều lên giá , chi phí tăng cao ... lại gặp thời buổi kinh tế đình trệ , khách hàng giảm thiểu , nên ảnh hưởng nhiều tới thu nhập của ngành nghề này . Tóm lại , thời hoàng kim nghề này đã qua , không còn kiếm tiền dễ dàng như trong quá khứ . Tuy nhiên , đây vẫn còn là một nghể sống được , thu nhập vẩn còn tốt so với một số nghành nghề khác .. Nghề giặt khô ( Dry cleaners ) . Tiếng là giặt khô , nhưng thật ra loại tiệm giặt này có cả hai loại , loại đồ giặt bằng nước thường , và loại giặt bằng hoá chất . Tùy theo chất lượng vải đòi hỏi , đảm nhận giặt và ủi từ khâu đầu đến khâu cuối . Nghề này bắt đầu thịnh hành từ hơn hai thập niên trước , loại tiệm này cần trang bị rất nhiều máy mớc , số vốn bỏ ra cũng khá lớn ( từ 300 đến 400 ngàn dollars ) , cần nhiều thợ cho mỗi khâu giặt , ủi , cũng như phân loại , sắp sếp đồ ... Tuy nhiên thời điểm đó loại tiệm mẹ trang bị đầy đủ máy móc này không nhiều , vì khách hàng tương đối chọn lọc , chỉ chủ iếu phục vụ cho thành phần khá giả , giàu có . Họ khó tính , đòi hỏi cao , giặt phải sạch , ủi phải thẳng như mới , không được một còn tì vết ..v.v. Do vậy giá tiền phục vụ khá cao . Để có đủ khách trên bình diện rộng , theo nhu cầu đã phát sinh thêm những tiệm con ăn chia nhận khách dọc đường cho tiệm mẹ , tên thường gọi của những tiệm con này là Sub station . Loại dịch vụ này không cần vốn nhiều , chỉ cần căn tiệm nhỏ , đứng trung gian nhận đồ rồi chia 50/50 với tiệm mẹ , kèm thêm dịch vụ sửa đồ , hoặc may đồ .. đơn giản vậy nhưng thu nhập cũng rất khá ... Ở thời điểm này , tiệm con , tiệm mẹ gì cũng sống hùng sống mạnh ... sống vững chắc .. Thời gian khoảng 15 năm trở lại đây , nghề giặt khô này vì lợi nhuận to lớn . Không nhớ khởi đầu từ ai , ( chắc cũng khởi nguồn từ dân á đông , chịu khó chịu khổ ...? ) mà cuộc cách mạng giặt đồ giá rẻ đã bùng phát , phổ thông đại chúng , tới mọi tầng lớp sang , hèn ... . Loại tiệm giặt này giá phục vụ rất bình dân , do áo quần không cần phải o bế tốn nhiều công sức , chỉ cần giặt ủi tương đối , xữ lý tất cả bằng máy móc . Giặt hàng loạt , ủi đồ hàng loạt , nhanh , nhiều , nên giá rất phải chăng . Do quá tiện lợi nên số lượng khách hàng rất đông , hầu như nhà nhà ai cũng đem đồ ra tiệm giặt . So ra vừa rẻ mà còn trông đẹp hơn tự giặt ủi ở nhà rất nhiều , đôi bên đều có lợi . Cuộc cách mạng giá rẻ đã thành công ngoài sức tưỡng tượng , nên nhiều cửa tiệm mới mọc lên ào ạt , hầu như góc đường nào cũng có , những cửa tiệm này , toàn là dân á đông làm chủ , trong đó số đông là người Việt . Cuộc cách mạng giá rẻ này , đả đánh sập không ít những tiệm giá cao đã có sẵn từ trước của dân bản xứ , kèm theo hàng loạt sub station ( tiệm con ) bị ảnh hưỡng nặng .  Vì cục diện đã thay đổi , tiệm mẹ giá rẻ mở ra khắp nơi , mọi góc phố , góc đường , vì vậy tiệm con đã trở nên lổi thời ... dần dần phải tự đóng cửa , đổi nghề .. . Nghề này cũng có khi gặp nhiều sóng gió , như hoá chất giặt khô , chất Perch ( Perchloroethylene ) , bị cảnh cáo ảnh hưỡng sức khoẽ , ô nhiễm môi trường v.v. Chính phủ cố gắng thay thế bằng chất khác để giảm thiễu độc hại , chất petroleum đang được thay thế dần , nhưng nhiều nhà giặt chuyên nghiệp cho biết , chất petroleum giặt đồ không sạch bằng chất perch ... và loại máy móc đang xài , đưọc sản xuất chỉ xữ dụng được Perch solvent . Máy lại rất mắc ... , nên dù bị chính phủ đánh thuế thêm tiền làm sạch không khí ( environment ) , đem đến giá mua perch khá cao . Tuy nhiên , một số lớn họ vẩn phải ráng cầm cự thêm một thời gian nữa , cho đến khi thay được máy mới .. Nghề nào cũng vậy , giặt ướt , giặt khô ....hay bất cứ nghành nghề phục vụ khách hàng nào khác , vẫn có lắm khi nhức đầu vì những vô lý , ngang ngược của khách hàng . Nhất là nghề này , chủ iếu phục vụ khách bình dân ... nên thập phần phức tạp .. Riêng nghề giặt khô còn có thêm những khó khăn về nhân công , thêm máy móc lắm khi trục trặc , đồ của khách lại buột phải giao trong ngày ... Mệt nhất là mổi khi máy móc gặp trở ngại , kiếm thợ bảo trì cũng rất khó khăn , vì số thợ máy cho ngành này có hạn , mà tiệm giặt thì quá nhiều ... số cung ít hơn số cầu , nên nhiều khi cầu thợ còn hơn cầu thần ... Lắm phen căng thẳng , giận quá muốn bỏ nghề . ...  Nhưng bù lại , kiếm khá tiền , nên hết giận , lại làm tiếp .... Một tiệm gìặt khô , nếu mở trúng vào một địa điểm tốt , làm ăn suông sẽ , mổi tháng kiếm 10 - 20 ngàn dollars là chuyện bình thường . Đó là kể vào thời hoàng kim , nhiều năm trước ... còn bây giờ ra sao ? Do lợi nhuận cao , nên thiên hạ ào ạt ra mở tiệm , sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt , đua nhau giảm giá . Trong khi lượng khách hàng thì có phần giảm bớt , phải thắt lưng buột bụng do kinh tế co cụm . Đã vậy mọi thứ , từ điện , gas , tới hoá chất , bột giặt , ( supply ) tiền mướn đất ...v.v. đều tăng với tốc độ phi mã , đã đẩy ngành giặt khô này vào ngỏ cụt . Tuy nhiên , trong thời điễm hiện tại , dù đã qua thời hoàng kim , nhưng vẩn còn sống được , so với một số ngành nghề khác ... Với bất cứ nghành nghề nào , phân tích chỉ là ở dạng tổng quát , không thể áp dụng cho riêng từng trường hợp . Dù thời điểm nào , vẩn có nhiều người thành công , lắm người thất bại . Sự thành bại , còn ảnh hưỡng bởi nhiều iếu tố khác , như thời vận , cung cách phục vụ , chất lượng phục vụ .., địa điễm tốt , xấu .v.v. Dẫu sao , đây cũng là những nghành nghề mang lại cơm no , áo ấm cho nghiều gia đình người việt ở Texas , |
Xin gởi lời chúc may mắn đến với tất cả ../
Quinhon11
No comments:
Post a Comment